Aralýk 1998 ve Kasým 2000 tarihleri arasýnda, ülke genelinde 2'si eðitmen kursu ve 6'sý standart kurs olmak üzere toplam 8 Travma ve Resüsitasyon Kursu (TRK) düzenlemiþtir. Yapýlan anket sonuçlarýna göre 63 eðitmen ve 121 kursiyerin görüþleri deðerlendirilmiþtir. Deðerlendirme sonuçlarýnýn ilerideki kurslara katkýda bulunacaðýna inandýðýmýzdan, bu çalýþmada tartýþmayý uygun bulduk. Ýki eðitmen kursuna katýlan 63 eðitmenden 55'i üniversite, geri kalan 8'i ise eðitim hastanelerinde görev yapmaktadýr. Altý standart kursa toplam 121 hekim katýlmýþ ve yaþ ortalamalarý 34 olarak belirlenmiþtir. Katýlýmcýlarýn hekimlik yaptýðý ortalama süre 10 yýl (3 ay- 43 yýl) olarak saptanmýþtýr. Kursa katýlan doktorlarýn % 94'ü kursu içeriði yönünden yeterli bulmuþtur. Kurs kitabýný, katýlýmcýlarýn % 15'i þekil ve resim açýsýndan yetersiz bulmuþtur. Kursun hedef kitlesinin en çok acil servis doktorlarý ve pratisyen hekimler olmasý gerektiðine inananlar çoðunluktadýr. Sonuç olarak en büyük eleþtirinin uygulamalý eðitimin eksikliði ve video oturumlarýnýn azlýðý ile TRK kitabýmda þekillerin eksikliði olduðunu belirlemiþ bulunmaktayýz. Hedefimiz bu tip eleþtirilerin ýþýðýnda, yeni kurslarýn daha verimli ve yararlý olmasý yönünde gerekli deðiþiklikleri yapmak, acil travma ve resüsitasyon konusunda, ülke genelinde bir standardizasyona getirmektir.

Hasta sevk ederken acil servislerin en önemli çalýþma ilkelerinden birisi de hasta þevkinde varolan kurallara uyumdur. Bu çalýþma bölgemizde bu kurallara uyumun ne kadar saðlandýðýný anlamak amacýyla yapýlmýþtýr, 01.05.1999-01.07.19999 tarihleri arasýnda acil servisimize baþka bir hastaneden ambulans ile gelen 180 hastada Amerikan Acil Týp Uzmanlarý Derneði (ACEP) nin hasta sevk kurallarýna uyumun saðlanýp saðlanmadýðý araþtýrýlmýþtýr. Bulgular kurallara uyumun yeterli olmadýðýný göstermiþtir. Çalýþmanýn sonuçlarý çevre hastanelerin acil servis ve travma bakýmýndan sorumlu hekimlerinin aylýk travma eðitim toplantýsýnda sunulacak, bu konuda Ýl Saðlýk Müdürlüðü, Ýl ve Ýlçe Devlet Hastaneleri, SSICya baðlý hastaneler ile görüþülerek belli protokollerin oluþturulmasý saðlanacak, hasta þevkinde daha iyi koþullar yaratýlmaya çalýþýlacaktýr.

Künt veya penetran abdominal travmasý ve dalak yaralanmasý olan hastalarda halen en sýk kullanýlan cerrahi yöntem splenektomidir. Bu çalýþmada, travmalý ve dalak yaralanmasý olan hastalarda uyguladýðýmýz cerrahi yöntemleri ve sonuçlarýný incelemeyi amaçladýk. Toplam 225 hastanýn 55 (%24)'i kadýn, 170 (%76)'i erkek, yaþ ortalamasý 29 idi. Moore sýnýflamasýna göre; birinci derece 23 (%10), ikinci derece 96 (%43), üçüncü derece 75 (%33), dördüncü derece 24 (%11) ve beþinci derece dalak yaralanmasý 7 (%3) hastada tespit edildi. Splenektomi 203 (%90) hastaya uygulandý. Kalan 22 hastanýn 18'ine (%8) (I. ve II. derece dalak yaralanmasý olan hastalar) splenorafý, 4'üne (%2) (II. derece yaralanma) parsiyel splenektomi yapýldý. Toplam 27 (%12) hastada mortalite geliþti. Ýlave organ yaralanmasý ile mortalite arasýnda belirgin bir korelasyon olduðu tespit edildi (Fisher Ki-Kare Testi; X2=9,538, p<0.002). Sonuç olarak; dalak yaralanmalarýnda, özellikle I ve II derece yaralanmalarda nonoperatif tedavi yöntemlerine olan yönelim hastalarýn yarýsýna yakýnýnda gereksiz splenektomileri önleyebilir. Kombine yaralanmalar mortaliteyi artýran en önemli faktörlerden biridir.

Özofagus yaralanmalarý son yýllardaki antibiyotik ve cerrahi tekniklerdeki geliþme, monitörizasyon, solunum ve beslenme desteðinde artýþa raðmen hala mortalitesi yüksek bir klinik tablodur. Prognoz ve tedavi þeklinin belirlenmesinde; perforasyon yeri, perforasyonun oluþumu ile teþhis arasýnda geçen süre, perforasyon bölgesinde organik veya fonksiyonel týkanmanýn olmasý, perforasyonun enflame veya tümörlü bölgede yer almasý, gastro-özofajial reflünün bulunmasý, yandaþ yaralanma ve hastalýklar ile yaþ önemli rol oynar. Bu çalýþmada Ocak 1995 ile Ocak 2001 tarihleri arasýnda Ýstanbul Týp Fakültesi, Genel Cerrahi ABD, Acil Cerrahi Servisine özofagus yaralanmasý nedeniyle baþvuran 7 olgu retrospektif olarak deðerlendirildi. Olgularýn 5'i erkek, 2'si kadýn olup, ortalama yaþ 36 idi (12-75). 4 olguda servikal, 3 olguda torakal özofagus yaralanmasý tespit edildi. Perforasyon nedenleri 3 olguda kurþunlanma, 1 olguda yabancý cisim (kemik)yutma, 1 olguda býçaklanma, 2 olguda iatrojenik yaralanma idi. 3 olgu eksitus olurken, 4 olgu þifa ile taburcu edildi. Mortalitesi oldukça yüksek olan özofagus perforasyonlarýnda erken teþhis ve uygun tedavi yönteminin seçimi hayat kurtarýcý olup, erken teþhisi saðlayan en önemli etken ise yaralanmanýn varlýðýndan þüphe etmektir.

Acil týp uzmanlýk programlarý ülkemizde henüz 6yýllýk bir geçmiþe sahiptir. 1995 yýlýnda kurulan ülkemizin ikinci üniversite acil týp departmaný olan S.Ü.T.F Acil Týp Anabilim Dalý ve kliniði 5 yýl içinde oldukça uzun bir yol almýþtýr. S.Ü.T.F Acil Týp Kliniðinde 6 aylýk süre içinde gözlem ve yoðun bakým ünitelerinde izlenen 974 hastanýn acil týp kliniðinde ortalama 45.53 saat kaldýðý, bu süre sonunda 55.75'inin taburcu edildiði, % 45.25'inin ilgili kliniklere devir edildiði, % 4.00'ünün öldüðü saptanmýþtýr. Kliniðin 6 aylýk faaliyet sonuçlarýnýn incelendiði bu makaleden elde edilen sonuçlar ektedir. Acil týp uzmanlýk programlarýnýn baþlamasýndan sonra sevk idaresinden acil týp uzmanlarýnýn sorumlu olduðu acil servis sýra spesifik kliniklerin acil ve ayrý kliniklere sahip olmasý gündem gelmiþtir. Acil týp klinikleri 2 üniteden oluþur; 1- Gözlem ünitesi, 2- Yoðun bakým ünitesi, Gözlem Ünitesi: Acil servislerde geçen ilk saatlerden sonra taburcu olma ya da hastaneye yatýrýlma iþlemlerine alternatif olarak ilk kez ABD' de yaklaþýk yirmi yýl önce kullanýlmaya baþlamýþtýr.

Safra taþý ileusu, yüksek mortalite riski taþýyan nadir bir barsak týkanmasý þeklidir. Bu nadir hastalýðýn preoperatif tanýsý zordur. Bu çalýþmanýn amacý, ince barsak týkanmalý olgularda safra taþ ileusu þüphesini destekleyen bazý basit öðelerin ortaya konmasýdýr. Bu amaçla 25 yýllýk bir dönemde inkarsere dýþ fýtýklar haricindeki mekanik barsak týkanmalý 1230 ve safra taþý ileusu bulunan 8 olgunun hastane kayýtlarýný retrospektif olarak inceledik. Ýnce barsak týkanmalý olgularýn %0.9'unda (8/886) neden olarak safra taþý bulundu. Sekiz olgumuz da ortalama yaþý 74 olan kadýnlardý. Ýnce barsak týkanmalý yaþlý (+ 70 yýl) kadýnlarýn % 18'inde safra taþý ileusu tanýsý vardý. Adezyonlara neden olan önceki karýn ameliyatlarý dýþarýda tutulduðunda bu yaþlý kadýn grubunda safra taþý ileus oraný %36'ya yükseldi. Önceki ultrason incelemeleri 5 (%62) olguda safra kesesi taþý varlýðýný göstermiþti. Yalnýzca bir olguda (%12.5), safra yollarýnda gaz varlýðýný gösteren direkt grafi sayesinde preoperatif olarak taný konabildi. Týkanma enterolitotomi ile tedavi edildi. Ýki (%25) olguda kolesistektomi eklendi. Erken postoperartif dönemde iki olgu (%25) kaybedildi. Ýleri yaþ, kadýn cinsi, bilinen safra taþý varlýðý hikaye, tanýyý destekleyen öðeler olarak ortaya çýktý. Sonuç olarak safra taþý ileusu, inkarsere dýþ fýtýðý olmayan, karýn içi ameliyat geçirmemiþ ince barsak týkanmalý yaþlý kadýnlarda sýk görülen bir týkanma nedenidir. Pnömobili preoperatif tanýyý koydurabilen radyolojik bulgudur.

Derin ven trombozu (DVT)'nun en ciddi ve ölümcül komplikasyonu halen pulmoner emboli (PE)'dir. Pulmoner emboli profilaksisinde kullanýlan yöntemlerden biri de vena kava inferior filtresi (VKF) uygulanmasýdýr. 1999-2000 yýllarýnda Ýstanbul Týp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilimdalý Travma ve Acil Cerrahi Servisinde yatýrýlan 12 (8 erkek, 4 kadýn) hastaya VKF uygulandý. Filtrelerin 10'u kalýcý, 2'si geçici tipte idi. Spinal kord travmasý sonrasý geliþen kalýcý nörolojik defisitli (parapleji veya kuadripleji) 8 hastaya kalýcý filtre uygulandý. Kalýcý filtre uygulanan iki hastada ise malignite mevcuttu. Ýleri evre serviks kanseri olan ilk olguda alt ekstremitede DVT geliþti ve kanama riski yüksek olduðundan VKF uygulandý. Mesane kanseri olan diðer hastada ise düþük molekül aðýrlýklý heparin (DMAH) kullanýrken DVT geliþmiþti. Daha kýsa süreli PE profilaksisi gerektiren iki hastaya ise geçici VKF uygulandý. Bu olgulardan birincisinde, kapalý kafa travmasý (subaraknoidal kanama) tanýsýyla yatmakta iken 8. gününde alt ekstremitede DVT geliþti ve yüksek kanama riski olduðu için filtre uygulandý. Ýkinci olguda ise kafa travmasý (subdural hematom+subaraknoidal kanama) ve multipl alt ekstremite fraktürleri mevcuttu.Filtre uygulamasý Ýstanbul Týp Fakültesi Radiodiagnostik ABD'nda gerçekleþtirildi. (Resim 1). Kalýcý filtrelerde (LGM Venatech (B.Braun)) giriþ yolu olarak sað femoral ven kullanýldý. Geçici filtreler (Proliser Cordis (Johnson and Johnson Company)) ise sað internal juguler ven yolu ile uygulandý. Kalýcý filtre uygulanan iki politravma hastasý sepsis ve multiorgan yetmezliði gibi PE dýþý nedenlerle kaybedildi. Diðerlerin ortalama 7,6 aylýk takiplerde VKF uygulanmasý ile ilgili komplikasyon veya pulmoner emboli geliþmedi. Daha geniþ olgu serisine ve uzun sureli takibe ihtiyaç olmakla birlikte, PE'yi önlemede VKF'nin etkili ve güvenli bir seçenek olduðunu düþünmekteyiz.

Ýzmir Atatürk Eðitim ve Araþtýrma Hastanesi II. ve III. Cerrahi Kliniklerinde Ocak 1990-Aralýk 1999 tarihleri arasýnda opere edilen ve travmatik karýn içi büyük damar yaralanmasý saptanan 47 olgu retrospektif olarak incelendi. Çalýþmanýn amacý mortaliteyi etkileyen faktörler araþtýrmaktý. Baþvuru sýrasýnda hemoglobin düzeyi (p<0.05), hematokrit (p<0.05), Glasgow Kamu Skalasý (p=0.01), tansiyon arterial (p < 0.05), düzeltilmiþ travma skoru (p=0.01), süre (p=0.01) ve yaralanan yandaþ organ sayýsý (p < 0.05), mortaliteyi etkileyen faktörler olarak belirlendi. Mortalite oraný %46.8, morbidite oram %41 olarak saptandý.

Amaç: Büyük cerrahi iþlem geçirmiþ hastalarýn da tromboemboli profilaksisinde kullanýlan yöntemlerin etkinliklerini karþýlaþtýrmak. Hastalar ve Metod: Atatürk Üniversitesi Genel Cerrahi Anabilim Dalý'nda Eylül 1998 ile Eylül 1999 tarihleri arasýnda elektif koþullarda büyük ameliyat geçiren hastalar randomize edilerek üç gruba ayrýldý. Grup 1'deki hastalara varis çorabý giydirildi. Grup 2'deki hastalara düþük molekül aðýrlýklý heparin (LMWH) olan nadroparine calcium 0,3 ml 2850 lUAXa (Fraxiparine(r)) subkutan uygulandý. Grup 3' deki hastalara LMWH+ çorap kombinasyonu uygulandý. Bütün hastalara preoperatif dönemde ve klinik yakýnmasý yoksa postoperatif 7. günde doppler sonografi ile alt ekstremite venleri kontrol edildi. Pulmoner emboli (PE) þüphesi olan hastalara akciðer perfüzyon sintigrafisi yapýldý. Bulgular: Grup 1, 2 ve 3'deki hastalar sýrasýyla 91, 91 ve 92 hastadan oluþmaktaydý. Her üç grupta yaþ ortalamasý sýrasýyla 57,25± 13,12; 54,53± 13,54 ve 53,65± 13,28 idi. Cinsiyet daðýlýmý E/K sýrasýyla 51/38,56/35 ve 62/30 idi. Risk faktörü taþýyan hasta sayýsý gruplara göre sýrayla 27, 26 ve 37 idi. Postoperatif?. günde yapýlan doppler ultrasonografide grup 1 'de 10, grup 2'de 8 ve grup 3'de 3 hastada derin ven trombozu (DVT) saptandý. Postoperatif dönemde grup Vde 6, grup 2 ve 3'de birer hastada yapýlan akciðer perfüzyon sintigrafisinde PE ile uyumlu bulgular saptandý Gruplardaki hastalarýn yaralarýnda hematom sýrasýyla 1, 8 ve 3 iken karýn konan dreninden kanama 0, 2 ve 1 hastada geliþti. Grup 1'de 4 ve grup 2'de 2 olmak üzere toplam 6 (%2,2) hasta postoperatif dönemde tedavisi devam etmekteyken öldü. Ýstatistiksel olarak postoperatif PE ve yarada hematom grup 1 ile grup 2 arasýnda, postoperatif DVT ve PE geliþmesi grup 1 ile grup 3 arasýnda, risk faktörlerinde ise grup 2 ile grup 3 arasýnda fark vardý (p<0,05). Grup 2 ile grup 3 arasýnda postoperatif DVT, PE ve yarada hematom geliþmesi açýsýndan sýnýrda bir fark saptandý. Ancak bu sonuç istatistiksel olarak anlamlý deðildi. Sonuç: Ne tür profilaksi uygulanýrsa uygulansýn tromboembolik komplikasyonlar tamamen önlenememektedir. Çalýþmamýzda kombine profilaksinin daha etkili olduðu kanýsýna varýldý.

Amacýmýz on yedi Aðustos 1999' da meydana gelen Marmara Depremi'nde Kartal Eðitim ve Araþtýrma Hastanesinin deneyimini aktarmaktýr. Deprem sonrasý 30 günlük zaman diliminde hastanemize baþvuran 698 yaralý, yaralanma þekilleri, yapýlan tedavi yaklaþýmlarý, morbidite ve mortalite açýsýndan analiz edildi. Yatan 273 hasta yaralanan majör organ sistemine göre sýnýflandýrýlýrken; crush yaralanmalar ayrý bir grupta sýnýflandýrýldý. En sýk görülen yaralanmalar crush yaralanma (%23.1), ekstremite kýrýklarý (%16.8) ve pelvis ve omurga kýrýklarý (%16.1) idi. En fazla yandaþ yaralanmanýn olduðu gruplar abdominal yaralanmalar (%45.5), crush yaralanmalarý (%24.4) ve pelvis ve omurga yaralanmalarý (%27.3) idi (p<0.05). Toplam mortalite % 7.3 idi. En sýk mortalite görülen gruplar abdominal yaralanmalar (%27.3) ve crush yaralanmalar (%20) oldu (p<0.05). Crush sendromlu hastalarýn %61.9'una daha sonra geliþen kompartman sendromuna baðlý olarak fasiyotomi yapýldý. 31 hastaya hemodializ uygulandý. Depremlerle ilgili olarak en önemli sorun, deprem sahasýnda, hastaneler arasýnda ve hastane içi organizasyon problemleridir. Yüksek oranda yandaþ travmasý olan hastalarda mortalite daha yüksek olmaktadýr. Depremde en fazla görülen yaralanma türü crush yaralanmadýr Erken taný, uygun ve hýzlý tedavi sað kalýmý artýrmaktadýr.

Akut grade III akromioklavikular çýkýklarýn tedavisinde kullanýlan yöntemler ve sonuçlarý üzerinde farklý görüþler vardýr. Bu çalýþmada Atatürk Üniversitesi Týp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalý'nda Neviaser yöntemi ile cerrahi olarak tedavi edilen ve takip edilebilen 10 hastanýn sonuçlarý deðerlendirilmiþtir. Hastalarýn hepsi erkek olup, yaþlarý 25 - 44 (ortalama 36.5) yýldýr. Çýkýk 5 olguda (%50) omuz üzerine düþme, 4 olguda (9640) trafik kazasý, 1 olguda (%W) ise direk omuz travmasý sonucu oluþmuþtur. Çýkýk oluþmasý ile ameliyat zamaný arasýnda geçen süre 5 20 (ortalama 10.2) gündür.6 ay 2 yýl (ortalama 13.1 ay) takip edilen olgularýn hiç birinde komplikasyon gözlenmemiþ ve 9 olguda (%90) çok iyi ve iyi sonuç elde edilmiþtir. Bu çalýþmanýn sonucunda akut grade III akromioklavikular çýkýklý hastalarda Neviaser yönteminin iyi sonuçlar verdiði kanaatine varýlmýþtýr.

Çalýþma; Mart 1996 Mart 2000 tarihleri arasýnda cerrahi tedavi uygulanan 20 hasta ile yapýldý. Hastalarýn 13'ü erkek, 7'si kadýn ve yaþ ortalamasý 39.5 idi. Transvers kýrýðý olan 10 hastaya modifiye tension band, vertikal kýrýðý olan 3 hasta ile distal pol kýrýðý olan 2 hastaya lag screw veya mini spongioz vida ile fiksasyon, parçalý kýrýðý olan 5 hastaya ise K teli + periferik sirküler serklaj ile tespit uygulandý. Ortalama 24 ay süreyle takip edilen hastalar radyolojik bulgulara ve Levack tarafýndan tanýmlanan kriterlere göre deðerlendirildiler. Vakalarýn %55'inde iyi, %35'inde orta ve %10'unda kötü sonuç elde edildi. En iyi sonuçlar modifiye tensiyon band yöntemi ile tedavi edilen transvers kýrýklarda elde edilirken, en kötü sonuçlar, periferik sirküler serklaj uygulanarak patellanýn korunmaya çalýþýldýðý parçalý kýrýklarda elde edildi. Çalýþmanýn sonucunda, cerrahi olarak tedavi edilen patella kýrýklarýnda; kýrýðý oluþturan travmanýn þiddeti, kýrýk tipi, uygulanan cerrahi teknik ve ameliyat sonrasý rehabilitasyonun sonuç üzerinde önemli etkileri olduðu saptandý. Ayrýca, patella eklem yüzü bütünlüðünün korunamadýðý çok parçalý kýrýklarda patellektominin ciddi bir tedavi seçeneði olarak düþünülmesinin uygun olacaðý sonucuna varýldý.

Amaç: En sýk yaralanan eklemlerden biri olan diz travmalarýnda, fizik muayene bulgularý ve direkt grafiler tanýda sýnýrlý kalmaktadýr. Manyetik rezonans görüntüleme (MRG) ise, kemik yapýlara ek olarak menisküs ve baðlar gibi yumuþak doku patolojilerinin deðerlendirilmesinde önemli bir fayda saðlamaktadýr. Çalýþmamýzda, diz travmalarýndaki MRG bulgularýný deðerlendirdik ve literatürle kýyasladýk. Gereç ve yöntem: Ortopedi servisine diz travmasýyla gelen olgular arasýndan aperatif, artroskopik ve klinik korelasyonu olan 49 olguya ait 50 diz seçildi ve deðerlendirildi. Fizik muayene ve direkt grafilerin tanýda yetersiz kaldýðý olgulara MRG uygulandý. Bulgular: En sýk rastladýðýmýz bulgu kemik kontüzyonu oldu (n: 33). Daha sonra sýrasýyla, 17 olguda ön çapraz bað (ÖÇB) lezyonlarý, 12 olguda menisküs yýrtýklarý, 9 olguda osteokondral fraktür, 7 olguda kollateral bað lezyonu ve 5 olguda kemik fraktürü tespit edildi. Sonuç: Diz travmalarýnda, MRG bulgularý tanýya büyük katký saðlamakta ve hastayý gereksiz tanýsal artroskopi uygulamalarýndan korumaktadýr.

Kardiak travmalar, politravmatize hastalarýn takibinde önemli bir klinik problemdir. Politravmatize hastalarda hastane öncesi ölümlerin üçte birini kardiotorasik travmalar oluþturmaktadýr. Kardiak yaralanmalar, hastaneye canlý ulaþan hastalarýn ölüm nedenlerinin de büyük bir çoðunluðunu oluþturmaktadýr. Bu ölümler sýklýkla multi-disipliner yaralanmalarý olan politravmatize hastalarýn acil birimlerde eksik deðerlendirme ve tanýlarý neticesinde olmaktadýr. Burada, araç içi trafik kazasý sonucu kalça kýrýklý çýkýðý (Pipkin Tip-IV) ve ayrýþmamýþ sternum kýrýðý tanýlarý ile yatýrýlan, klinik takibi ve Ortopedik ameliyat hazýrlýklarý sýrasýnda travmatik aort kapak rüptürü tanýsý konan bir olgu sunulmaktadýr.

Amaç: Dilde devamlý olarak meydana gelen travmayý önlemek üzere aðýz açýcý apareyin kullanýmý Dizayn: Ýki vaka raporu. Araçlar: aðýz açýcý aparey Sonuç: Aðýz açýcý apareyin erken kullanýlarak, travmatik makroglossi'li 16 yaþýnda erkek ve 22 yaþýnda bayan hastanýn, diline gelen travmanýn önlenmesi ve dildeki ödemin hýzla giderilmesi.