Sepsis, travma ve þok gibi kritik hastalýklarda immünosüpresyon, glutathione (GSH) yetmezliði ile birliktedir. Bu yüzden sepsiste karaciðer hedef organdýr ve sepsiste hepatik GSH düzeyleri düþer. Bu çalýþmada sepsis esnasýnda hepatik GSH düzeylerini Tc 99m GSH sintigrafisi ile inceledik. Sýçanlardaki sepsis, çekal ligasyon ve perforasyon yöntemi ile yapýldý. Sepsisten 24 saat sonra intrakardiak yolla Tc 99m GSH verildi ve hepatik GSH uptake sintigrafisi yapýldý. Sonucunda sepsiste hepatik GSH uptake'inde anlamlý bir deðiþiklik bulunamadý.

Seftriaksonun toraks cerrahisindeki profilaktik deðerini belirlemek amacý ile yapýlan çalýþmada 19 hasta incelenmiþtir. Hastalarýn 17si akciðer kanseri, 1'i akciðer kist hidatik, 1 'i akciðer karsinoid Tm tanýsý ile ameliyat edilmiþtir. Hastalara ameliyat öncesi intravenöz olarak 1 gram seftriakson uygulanmýþtýr. Hastalardan ameliyat sýrasýnda alýnan kan ve akciðer dokularýndaki antibiyotik düzeyi Bacillus subtilis ATCC 6633 suþu kullanarak agarda kuyu difüzyon yöntemi uyarýnca standart eðriler ile karþýlaþtýrmak suretiyle belirlenmiþtir. Hastalarýn akciðer dokularýnda 12-53.6 µg/g, serumlarýnda 50.1-114.9 µg/ml seftriakson bulunduðu saptanmýþtýr. Elde edilen deðerler birçok bakteriye karþý saptanan seftriakson MÝK'larýdan daha yüksek bulunmuþtur. Ameliyat sonrasý hastalarýn klinik takibi sonucu hiçbirinde yara infeksiyonu ve ampiyem geliþmemiþtir. Bu bulgular toraks cerrahisinde seftriakson proflaksisinin baþarýlý olduðu ve önerebileceði sonucunu vermiþtir.

Yanýk sonrasýnda glikoneogenez, katabolizma ve bazal enerji harcamasý artar. Çalýþmamýzda; 6 erkek 4 kýz, toplam 10 çocuk yanýk hastasýnda, yanýk sonrasý ilk 24 saat içinde tüp beslenmeye baþlandý. Bu süre içinde ortalama 745 kcal beslenme solusyonu verildi. Ticari olarak hazýrlanmýþ enteral beslenme solusyonlarý kullanýldý. Albumin düzeyi ve kilo takibi yapýldý. Beslenme desteði 20 gün boyunca beslenme pompasý yardýmý ile sürekli infüzyon þeklinde sürdürüldü. Hastalardan birinde albumin düzeyi 2.4 gr/dl seviyesine düþtüðü için albumin replasmaný yapýldý. Diðer hastalarda albumin ihtiyacý olmadý. Hastalarýn %20'sinde 1250 gr kilo kaybý, %80'inde 450 gr aðýrlýk artýþý geliþti. Ciddi komplikasyon görülmedi. Erken yeterli enteral beslenmenin yanýk çocuk hastalarda kalori, protein, vitamin ve diðer besin elemanlarýnýn karþýlanmasýnda etkin, güvenli ve fizyolojik bir yöntem olduðu kanýsýna varýldý.

Kafa travmasý günümüz nüroþirürji pratiðinin önde gelen morbidite ve mortalite sebeplerindendir. Epidural hematom, subdural hematom, intraserebral hematom ve çökme kýrýklarý kafa travmasýnýn cerrahi ile tedavi edilebilir komplikasyonlarýndandýr. Kafa travmasý komplikasyonlarýnýn erken taný ve tedavisi hayati öneme sahiptir. Son yýllarda bazý yazýlarda cerrahinin endikasyonlarý ve zamanlamasý konusunda tartýþmalar vardýr. Bu çalýþmada kliniðimize kafa travmasý tanýsý ile baþvurup cerrahi tedavi gören 346 hasta retrospektif olarak deðerlendirildi. Hastalar iki ayrý grupda çalýþýldý. Bir grupta ilk müdahale baþka merkezde yapýldýktan sonra kliniðimize refere edilen hastalar diðer grupta ise travmadan sonra direkt kliniðimize baþvuran hastalar deðerlendirildi. Hastalarýn cerrahi tedavi gerektiren patolojilerinde travmadan cerrahiye kadar geçen sürede olan deðiþiklikler çalýþýldý sonuçlar deðerlendirildiðinde, baþka bir merkezden kliniðimize refere edilen hastalarda cerrahiye kadar geçen sürede patolojinin büyüklüðünde deðiþiklik olmasý yada tabloya ek patolojiler eklenmesi ihtimali, direk kliniðimize baþvuranlardan daha yüksek bulundu. Buna göre travmalý bir hastanýn mümkün olan en kýsa sürede gerçek tedavisinin yapýlacaðý bir merkeze ulaþtýrýlmasý ve cerrahinin mümkün olan en kýsa zamanda yapýlmasý gerekmektedir. Yaralýnýn ilk müdahale yapýldýðý yerde gereksiz bir takým tetkik ve tedavilerle oyalanmasý, daha çabuk bir müdahale ile hayat kurtarýcý olabilecek iþlemlerin yapýlmasýna ve bunlarýn yapýlacaðý yere ulaþmasýnýn gecikmesine sebep olacaktýr.

1995 yýlýnda Ege Üniversitesi Týp Fakültesi Hastanesi Acil Servisi'ne kabul edilen hastalar içinde 23 sternum fraktürlü olgu saptandý. Bunlarýn 21'inin trafik kazasý sonucu geliþtiði ve bu 21 hastadan 15'inde (%71) ise emniyet kemeri nedeniyle sternum fraktürü meydana geldiði saptandý. Bu hastalarda hayatý tehdit eden yandaþ yaralanmalarýn olmadýðý, ortalama hastanede kalýþ süresinin iki gün olduðu ve hepsinin komplikasyonsuz olarak taburcu edildikleri belirlendi. Emniyet kemerlerinin hayat kurtarýcý, buna karþýn sternum fraktürü gibi hayatý daha az tehdit edici bazý yaralanmalara neden olduðu gözlendi.

Pankreasýn anatomik yeri,eþlik eden diðer organ yaralanmalarý ve klinik görünüme baðlý olarak kolayca gözden kaçabilmesi sebebiyle pankreas yaralanmalarý önemi ölçüsünde dikkati çekmemektedir. Aslýnda künt ve penetran batýn travmalarýnda pankreas yaralanmasý nisbeten daha az olmasýna karþýn nadirde deðildir. Bu yaralanmalarda cerrahi tedavi çok geniþ bir yelpaze oluþturmaktadýr ve % 2-3'ünde travma aðýrlýðý sebebiyle Whipple prosedürü gerekmektedir. Bu yazýmýzda künt ve penetran travma sebebiyle hastanemize baþvuran ve grade 5 pankreas rüptürü nedeniyle Whipple prosedürü uygulanan üç olgu sunumuna yer verilmiþtir. Hastalar yandaþ travmalarý, postoperatif komplikasyonlar, saðkalým açýsýndan incelenmiþtir.

Hastanemiz genel cerrahi kliniklerinde 1989-1996 yýllarý arasýnda opere edilen penetre kalp yaralanmalý 34 olgu deðerlendirildi. Yaralanma nedeni 32 olguda kesici-delici alet, 2 olguda ateþli silah yaralanmasý idi. Klinik olarak grup 1 ve II'deki 11 hasta hýzlý resüsitasyonla birlikte hýzlý torakotomi yapýldý. Eks olan 2 olgumuz dýþýndaki tüm olgularýmýzda kalbe penetre tek yaralanma vardý. En çok sað ventrikül yaralanmasý ile karþýlaþýldý. Tüm olgular kardioraphie ile tamir edildi ve perikard açýk býrakýldý. Morbidite oranýmýz %22 mortalite oranýmýz % 6 olarak gerçekleþti. Yaralanmalarýn çoðunun kesici-delici alet ile olmasý, kompleks yaralanma oranýnýn düþük olmasý ve hastalarýn ülkemiz koþullarýna göre kýsa sayýlabilecek sürede acil servise ulaþtýrýlmalarý nedeniyle mortalitemizin düþük gerçekleþtiðine inanýyoruz.

Son 5 yýl içerisinde 60 pediatrik olgu künt toraks travmasý (KTT) nedeniyle acil polikliniðimize müracaat ettirilmiþtir. Serimizde karþýlaþýlan yaralanma mekanizmalarýnýn sýklýk sýrasý þöyledir: Araç dýþý trafik kazasý (%55), araç içi trafik kazasý (%30), düþme (% 13) ve ezilmelidir (%2). En sýk karþýlaþýlan intratorasik yaralanmalar; pulmoner kontüzyon (%50), multipl yaralanmalar (%20), pnömotoraks (%7), hemotoraks (%7), ana bronþ rüptürü (%5), diafragma rüptürü (%5) ve izole kot fraktürüdür (%5). Ýlave sistem yaralanmasý olan olgularýn ortalama pediatrik travma skoru (PTS); izole KTT olgularýnýn ortalama PTS deðerinden daha küçüktür. Ayný þekilde hastanede kalýþ süresinde de, ilave sistem yaralanmalarý olan olgularda önemli artýþ görülmektedir. Hastalarýn % 10'u entübe edilerek yoðun bakým ünitesine yatýrýlmýþ ve ortalama 5.8 gün mekanik solunum desteði uygulanmýþtýr. KTT lý olgularýmýzdaki ortalama mortalite oraný %3 olarak saptanmýþtýr.

Eþ zamanlý trakea ve özefagus yaralanmasý olan olgular trakeoözefageal fistül, özefagus kaçaðý, pnömoni ve mediastinel abse gibi majör komplikasyonlarýn geliþebileceði risk altýnda olan olgulardýr. Ocak 1980 Mayýs 1997 tarihleri arasýnda kliniðimizde 23 trakeobronþial yaralanma olgusu tedavi edilmiþtir. Bu olgularýn 7'sinde (%30.4) eþ zamanlý trakea ve servikal özefagus yaralanmasý vardý. Tüm olgularda etken ateþli silah yaralanmasý idi. Özefagus yaralanmasý tanýsý 5 olguda özefagografi, 2 olguda ise cerrahi eksplorasyon sýrasýnda kondu. Olgularýn yaralanma ile cerrahi tedavileri arasýnda geçen süre ortalama 30 saat (6 saat ile 48 saat arasý) idi. Olgularýn tümüne oblik servikal insizyon (anterior sternokleidomastoid insizyon) ile yaklaþýldý. Özefagus yaralanmasý için 3 olguda sadece drenaj, 3 olguda iki tabaka primer onarým ve drenaj ve 1 olguda ise servikal T-tüp özefagostomi + totale yakýn servikal özefageal eksklüzyon uygulandý. Trakea onarýmý tek tek, tek tabaka olarak polypropylene veya polyglycolic acid sütür kullanýlarak yapýldý. Tüm olgulara geniþ spektrumlu antibiotik verildi. Eþlik eden yaralanmalar pnömotoraks (n=3), hemotoraks (n=2), hemopnömotoraks (n=2), larinks (n=1) ve n.laryngeus inferior (n=1) idi. Larinks yaralanmasý olan olguya yaygýn hasar nedeniyle kalýcý trakeostomi yapýldý. Postoperatif servikal özefageal kaçak (n=1), trakeoözefageal fistül (n=1), özefageal stenoz (n=1) ve pnömoni (n = 1) serimizdeki komplikasyonlarý oluþturdu. Serimizde mortalite oraný %42.8 (3 olgu) dir: Bu üç olguyu sepsis nedeniyle kaybettik. Tüm seri için hastane kalýþ süresi 5 ile 99 gün arasýnda olup ortalama 36.8 gün idi. Komplikasyon sayýsý trakea ve özefagus yaralanmalarýnýn erken taný ve tedavileri ile azaltýlabilir. Özellikle trakeal onarýmýn tehlikeye atýlmamasý ve trakeoözefageal fistül geliþimini önlemek için her iki yaralanmanýn onarýmý bittikten sonra yaralanma zamaný ve cerrahi onarým arasýndaki geçen süreye bakýlmaksýzýn canlý bir doku flebi, sternokleidomastoid adele ilk seçenek olmak üzere konulmalýdýr.

Bu çalýþmamýzda Harran Üniversitesi Týp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Ana Bilim Dalý'nda 1995 - 1997 tarihleri arasýnda anstabil femur trokanter kýrýklý 22 olguya Dimon - Hýtgston yöntemiyle açýk redüksiyon internal tesbit uygulandý.Olgularýmýzýn yaþ ortalamasý 67.6 yaþ, ortalama takip süresi ise 12.6 ay idi. Hastalarýn deðerlendirilmesi kliniðimizde uygulanan anatomik, radyolojik, ve klinik parametrelere göre yapýldý. Buna göre 18 olgu (% 81.8) iyi, 2 olgu (%9 orta ve 2 olgu (%9) kötü olarak deðerlendirildi. Üç olguda (% 13.6) refraktür ve üç olguda ( % 13.6) varusta kaynama gözlendi. Hiç bir hastamýzda aseptik nekroz ve çivinin baþý delmesi gözlenmedi.

Travmaya yaklaþýmdaki baþarýnýn deðerlendirilebilmesi için yaralanma þiddetinin objektif ve kantitatif olarak saptanmasý gerekir. Bu çalýþmada Ekim 1995 1996 tarihleri arasýnda Acil Yardým Hastanesi'ne baþvuran 312 travma hastasýnýn yaralanma þiddeti TRISS yöntemine göre ölçüldü ve yaþama olasýlýklarý hesaplandý. Sonuçlar Amerika'da Majör Travma Outcome Study grubunun elde ettiði sonuçlarla Z ve M istatistikleri kullanýlarak karþýlaþtýrýldý. Ayrýca matematiksel olarak beklenmeyen ölümler ve saðkalýmlar ön-kartlarda gösterildi ve nedenleri incelendi. Çalýþmaya dahil edilen 312 hastanýn 31 tanesi kaybedildi ve bunlarýn 7si beklenmeyen (yaþama olasýlýðý % 50'nin üzerinde) ölümlerdi. MTOS grubunun sonuçlarýyla çalýþma grubunun sonuçlarý arasýnda Z ve M istatistikleri ile anlamý bir fark bulunamadý.

Akut apendajit nadir görülen bir akut karýn nedenidir. Türkçe literatürde þu ana kadar tek vaka bildirimi tesbit edilebilmiþtir. En sýk akut apandisitle karýþýr. Burada 2 olgu sunulmuþ ve taný-tedavideki özellikler irdelenmiþtir. Ayýrýcý taný çok önemli olmamakla birlikte kesin taný için geniþ eksplorasyon gerekmektedir. Apandisit ön tanýsý ile operasyona alýnýp da apendiksin normal bulunduðu vakalarda meckel divertikülü gibi apendiks epiploikalar da gözden geçirilmelidir.