COVID-19, mevcut olan sýnýrlý bilgilere göre, yaþlýlar ve yandaþ hastalýklarý olan her yaþtan insan için ciddi problemler yaratabilecek yeni bir hastalýktýr. Ayrýca, tüm yaþ gruplarý da risk altýndadýr. Saðlýk çalýþanlarý, mesleklerinin doðasý gereði her türlü enfeksiyona yakalanma riskine en çok maruz kalan profesyoneller olmuþtur. Elektif cerrahiler COVID-19 hastalarýna bakým vermek için ertelenmiþtir. Bununla birlikte, travma cerrahisi, akut karýn ve acil endoskopiler gibi bazý müdahaleler geciktirilemez. Saðlýk sisteminin sürdürülebilirliðini korumak için saðlýk çalýþanlarýnýn korunmasý en önemli konulardan birisidir. Öte yandan, acil saðlýk hizmeti gerektiren hastalara da uygun tedavi saðlanmalýdýr. Saðlýk çalýþanlarý, kendilerini ve hastalarýný mümkün olduðunca koruyarak, en uygun tedavi yöntemini seçmelidir. Bu çalýþma, COVID-19 pandemisi sýrasýnda, bir cerrahýn yapmasý gereken müdahale kaçýnýlmaz olduðunda nasýl uygun davranabileceðini özetlemeyi amaçlamaktadýr.

AMAÇ: Avülsiyon yaralanmalarýnýn yönetimi hala zorlayýcý bir konudur ve avülsiye olan deri flepleri nekroza uðrayabilmektedir. Antikoagülan ajanlar olan fondaparinuks ve dabigatran ile tedavi edilen avülsiyon yaralanmalarýnda tekrar yerine sütüre edilen fleplerin saðkalýmýný artýrmasý hedeflenerek avülsiyon yaralanmalarýnýn tedavisinde faydalý olabileceðini düþündük.
GEREÇ VE YÖNTEM: Yirmi dört adet Wistar sýçaný üç gruba ayrýldý: Kontrol grubu (Grup 1), fondaparinuks grubu (Grup 2) ve dabigatran grubu (Grup 3). Tüm sýçanlarýn kuyruðunda bir avülsiyon yaralanma oluþturulduktan 15 dakika sonra, avülsiyonlu dokular geri yerine sütüre edildi. Grup 1, 10 gün boyunca periton içine 1 ml/gün serum fizyolojik aldý. Grup 2, 10 gün boyunca periton içine 0.3 ml/kg/gün fondaparinuks aldý. Grup 3, 10 gün boyunca oral olarak 30 mg/kg/gün dabigatran aldý. Tedavilerin sonunda, morfolojik ve histopatolojik parametreler ve kuyruk doku saðkalýmlarý deðerlendirildi.
BULGULAR: Histopatolojik incelemede fondaparinuks ve dabigatran gruplarýnda kuyruklarýnýn çoðunluðunun saðlam kaldýðý ve enflamasyonun ise hafif düzeyde olduðu gözlendi. Fondaparinuks ve dabigatran gruplarýna göre kontrol grubunda ortalama kuyruk nekroz uzunluðu ve inflamasyonun þiddeti istatistiksel olarak daha yüksek bulundu (p<0.05). Dabigatran ve fondaparinuks gruplarý arasýnda nekrotik alanýn uzunluðu ve diðer histopatolojik parametreler açýsýndan anlamlý bir fark saptanmadý (p>0.05).
TARTIÞMA: Dabigatran ve fondaparinuks, avülsiyon yaralanmasýnda morfolojik ve histopatolojik bulgular ile doku saðkalýmýný artýrmýþtýr. Bununla birlikte, bu çalýþmanýn bulgularý yeni deneysel çalýþmalar ve özellikle klinik çalýþmalar ile desteklenmeli ve geliþtirilmelidir.

AMAÇ: Önemli bir mortalite ve morbidite sebebi olan iskelet kasýnýn akut iskemi/reperfüzyon (I/R) hasarý oksidatif stres ile iliþkilidir. Etkin bir antioksidatif ve bir tür karotenoid pigment olan likopen meyve ve sebzelerde bulunmaktadýr. Çalýþmamýz sýçan arka uzuv kas modelinde likopenin Ý/R hasarýna karþý koruyucu etkisini incelemektedir.
GEREÇ VE YÖNTEM: Otuz iki adet Wistar-albino türü sýçan kontrol, likopen, Ý/R ve Ý/R+likopen gruplarýna rasgele daðýtýldý. Likopen ve Ý/R+likopen gruplarýndaki sýçanlar deneyden önceki 15 gün boyunca aðýzdan günde, 10 mg/kg miktarýnda likopen aldý. Tüm sýçanlara genel anestezi altýnda böbrek altý seviyesinde abdominal aorta diseksiyonu uygulandý. I/R ve I/R+likopen gruplarýnda aorta, böbrek altý seviyesinde iki saat süre ile klemp kullanýlarak kapatýldý. Ardýndan bu gruplarda iki saat süre ile reperfüzyona olanak saðlandý. Feda edildikten sonra sýçanlarýn arka uzuv kasýndan biyokimyasal ve histopatolojik inceleme için örnekler alýndý.
BULGULAR: I/R+likopen grubunda serum ve doku malondialdehit ve iskemi modifiye albumin düzeyleri I/R grubuna kýyasla anlamlý derecede düþüktü (p<0.001). I/R grubunda serum glutatyon peroksidaz (GSH-Px) düzeylerinin kontrol ve I/R+likopen gruplarýndakine göre anlamlý derecede düþük olduðu belirlendi (p<0.05). I/R grubunda doku GSH-Px düzeyleri likopen grubundakine göre anlamlý derecede düþüktü (p=0.003). Diðer üç gruba oranla I/R grubunda serum süperoksit dismutaz (SOD) düzeylerinin anlamlý derecede düþük olduðu saptandý (p<0.001). I/R grubunda doku SOD seviyeleri kontrol ve likopen gruplarýndakine göre anlamlý derecede düþüktü (p=0.005). Histopatolojik incelemelerde I/R+likopen grubunda I/R hasarýna baðlý enflamatuvar deðiþimlerin belirgin olarak az olduðu görüldü.
TARTIÞMA: Çalýþmamýz sýçan iskelet kasý modelinde likopenin I/R hasarýna karþý hücre koruyucu etkinliðini göstermektedir.

AMAÇ: Periferik sinir yaralanmasýnda cerrahinin zamanlamasý hala tartýþmalýdýr. Periferik sinir hasarýnýn derhal ve gecikmiþ primer (yedi gün sonra) onarýmýnýn sonuçlarý deðerlendirildi.
GEREÇ VE YÖNTEM: Wistar cinsi sýçanlar 4 gruba ayrýldý: Sinir keskin þekilde Grup 1, 2 ve 4’te kesildi. Grup 1’de hemen dikildi ve Grup 2’de yedi gün sonra dikildi ve Grup 4’te dikilmedi. Grup 3’te sol siyatik sinir sadece eksplore edildi. Sekiz hafta sonra, yaralanan sinir bölgesinden doku örnekleri alýndý. Her iki gastrocnemius kaslarý tartýldý. Sinir örnekleri akson dejenerasyonu açýsýndan incelendi. Miyelin vakuolizasyonu, akson düzensizliði ve ödem/enflamasyon parametreleri deðerlendirildi.
BULGULAR: Acil ve gecikmiþ primer onarým gruplarý arasýnda akson dejenerasyonu skoru ve gastrocnemius kasýnýn aðýrlýðý açýsýndan anlamlý fark yoktu. Bununla birlikte, bu parametreler her iki tamir grubunda da kontrol grubundan anlamlý derecede daha iyiydi ve sinir kesisi yapýlmayan gruptan anlamlý derecede daha kötüydü.
TARTIÞMA: Sýçanlarda siyatik sinir transeksiyon modelinde onarýmýn yaklaþýk bir hafta geç yapýlmasý acil onarým ile karþýlaþtýrýldýðýnda, kesilmiþ sinirin uyardýðý kasýn histolojik sonuçlarýný ve aðýrlýðýný etkilememiþtir.

AMAÇ: Çeþitli cerrahi ve organ transpalantasyonu, strangüle herniasyonlar ve neonatal nekrotizan enterokolit gibi klinik durumlarda ortaya çýkan intestinal iskemi reperfüzyon (I/R) hasarý cerrahi yoðun bakým ünitelerindeki ölümlerin en baþlýca sebebini oluþturur. Ýskemi-reperfüzyon (IR) neden olduðu baðýrsak hasarýnda oksidatif stresin rol oynadýðý bildirilmesine raðmen kalýcý bir çözüm bulunamamýþtýr. Bu çalýþmada I/R neden olduðu ince baðýrsak üzerindeki etkilerini moleküler düzeyde inceyerek, adalimumab (ADA) ve antioksidanlarýn olasý koruyucu potansiyelini geleceðe dönük ele aldýk.
GEREÇ VE YÖNTEM: Toplam 24 erkek Sprague-Dawley sýçanlar rasgele olarak kontrol, iskemi/reperfüsion (I/R) ve I/R+ADA uygulama grubu olmak üzere üç gruba ayrýldý.
BULGULAR: I/R grubunda ince baðýrsak dokusunda GSH seviyesinde bir deðiþiklik gözlemlenmemekle beraber MDA seviyesini ve kaspaz-3 pozitif enterositlerin sayýsal yoðunluðunu artýrdýðýný gözledik (sýrasýyla, p=0.00; p=0.00). Bunun yanýnda villus kripta yapýlarýnda dejenerasyona neden olduðunu saptatýk. ADA tedavisinin I/R grubuna kýyasla MDA seviyesini ve kaspaz-3 pozitif enterositlerin sayýsal yoðunluðunu azalttýðýný gözlemledik (sýrasýyla, p=0.00; p=0.011).
TARTIÞMA: Adalimumab, I/R neden olduðu intestinal hasarýn önlenmesinde yararlý olabilir.

AMAÇ: Koroziv yanýklarda en sýk etiyolojik neden alkali maddelerdir. Hypericum Perforatum’un deneysel özofagus ve mide alkali koroziv yanýk modelinde etkili olup olmadýðý araþtýrýldý.
GEREÇ VE YÖNTEM: Araþtýrmada 42 adet, 200–300 gram aðýrlýðýnda, Wistar Albino sýçanlar seçildi ve 6 grup oluþturuldu; Grup 1: Kontrol, Grup 2: Yanýk+SF (YSF), Grup 3: Yanýk+Kantaron (YK), Grup 4: Yanýk+Plasebo (YP), Grup 5: Kantaron (K), Grup 6: Plasebo (P). Tedavi sonrasýnda 15. gün diseksiyon uygulanarak alýnan özofagus, mide ve karaciðer doku örneklerinden, histopatolojik ve biyokimyasal belirteçlere (SOD, GPX, MDA, CAT) bakýldý. Uygulanan ilaç formulizasyonunun fibroblastlar üzerine sitotoksitesi invitro koþullarda eriþkin insan dermal fibroblast hücre hattýnda deðerlendirildi (HDFa, Gibco invitro hücre kültürü, C-013-5C).
BULGULAR: Deneklerin aðýrlýk deðerlerinin karþýlaþtýrmasýnda Grup 1, 3, 4 ve 6 da aðýrlýk artýþ, Grup 2’de aðýrlýk kaybý saptandý, Grup 5’te ise anlamlý bir fark saptanmadý. YK grubunda özefagusta submukozal kollojen birikimi, muskularis mukoza hasarý, tunika muskularis hasarý ve kollojen akümülasyonu kontrol grubu ile benzerdi, fakat YSF ve plasebodan daha azdý. Midede mukozal hasar, gastrik bez dilatasyonu, submukozal PMNL infiltrasyonu YK grubunda kontrol grubu ile benzer ve YSF grubundan daha az idi. Kantaronun letal kosantrasyonu 2.58 gr/mL idi.
TARTIÞMA: Kantoron özefagus ve midenin orta derecede alkali koroziv yanýklarýnda subakut periyotta korumada etkilidir. Kantaronun gastrointestinal sistemin koroziv yanýklarýnda kullanýlabileceði akýlda tutulmalýdýr.

AMAÇ: Ýntrakorporial sütür ve Hem-o-lok klipsin birbirlerine etkinlik, güvenilirlik ve maliyet açýsýndan üstünlüklerinin araþtýrýlmasý amaçlandý.
GEREÇ VE YÖNTEM: Acil servise baþvuran ve akut apandist tanýsý ile ameliyat kararý verilen olgulara laparoskopik apendektomi uygulandý. Apendiks güdüðü Hem-o-lok klips (Grup I) ve intrakorporial sütür 2/0 ipek (Grup II) ile kapatýldý. Gruplar demografik veriler (yaþ cinsiyet, vücut kitle indeksi [VKÝ], ASA), operasyon süresi, maliyet, operasyondan sonra 2.–6.–12.–24.–36. saat ve 7. gün aðrý yönünden karþýlaþtýrýldý.
BULGULAR: Olgularýn yaþ, cinsiyet ve VKÝ gibi demografik verileri gruplar arasý benzerdi (p>0.05). Peroperatif ve ameliyat sonrasý görülen komplikasyonlar açýsýndan gruplar arasý karþýlaþtýrmalarýnda anlamlý fark bulunmadý (p>0.05). Hiçbir olguda ameliyat sonrasý bulantý kusma, ileus ve karýniçi apse görülmedi. Olgularýn ameliyat süreleri, hastanede kalýþ süreleri ve maliyeti açýsýndan gruplar arasýnda anlamlý fark bulunmadý (p>0.05). Olgularýn gruplara göre aðrý skorlarý arasýnda anlamlý fark bulunmadý. Ameliyat tipi aðrý skorlarýný etkilemedi (p>0.05).
TARTIÞMA: Bu çalýþma laparoskopi apendektomi de, apendiks güdüðünün kapatýlmasýnda hem intrakorporial sütür hemde Hem-o-lok klipsin etkin, güvenilir ve benzer maliyetli olduðunu gösterdi. Uygulanacak yöntemin seçiminde cerrahýn deneyimi baz alýnmalýdýr.

AMAÇ: Bu çalýþma, akut apandisit tanýsýnda tiyol/disülfit homeostaz parametrelerinin rolünü göstermeyi ve bu parametrelerin modifiye Alvarado ve RIPASA skorlama sistemleriyle birlikte kullanýlmasýnýn yararlý olup olmadýðýný belirlemeyi amaçlamaktadýr.
GEREÇ VE YÖNTEM: Bu çalýþma, acil servise 01.07.2017 ve 31.12.2017 tarihleri arasýnda sað alt kadran aðrýsý þikayeti ile baþvuran ve çalýþmanýn dahil edilme kriterlerini karþýlayan 265 hastada ileriye yönelik olarak gerçekleþtirildi. Oksidatif stres belirteçleri iki grupta deðerlendirildi. Bu parametrelerle modifiye Alvarado ve The Raja Isteri Pengiran Anak Saleha Appendicitis (RIPASA) skorlama sistemleri arasýndaki iliþki analiz edildi.
BULGULAR: Apandisit grubunda ortalama disülfit, disülfit/native tiyol ve disülfit/total tiyol seviyeleri anlamlý olarak yüksek bulundu (p<0.001). Native tiyol, total tiyol ve native tiyol/total tiyol ortalamalarý ayný grupta anlamlý olarak düþüktü (sýrasýyla, p<0.001, 0.001 ve 0.007). Ortalama disülfid, disülfid/native tiyol ve disülfid/total tiyol seviyelerinin RIPASA sonuçlarýna göre yüksek riskli grupta anlamlý olarak yüksek olduðu saptanmýþtýr (sýrasýyla, p=0.016, 0.003 ve 0.001).
TARTIÞMA: Tiyol/disülfit homeostaz parametreleri, akut apandisit tanýsýnda modifiye Alvarado ve RIPASA skorlama sistemleriyle birlikte kullanýlabilir.

AMAÇ: Koledokolitiyazis nedeni ile acil endoskopik retrograd kolanjiyopankreatografi (ERCP) yapýlan hastalarda laparoskopik kolesistektomi (LK) için optimal zamanlama konusunda fikir birliði yoktur. Her ne kadar bazý veriler erken dönemde cerrahinin veya tek aþamalý LK ile birlikte yapýlan laparoskopik safra kanalý eksplorasyonunun daha olumlu sonuçlara sahip olduðunu düþündürse de deneyim eksikliði, gerekli malzeme yokluðu veya klinik kýsýtlýlýklar nedeniyle geç dönem LK çoðunlukla ERCP sonrasý sebat eden safra taþý olan hastalarýn standart tedavisi olarak tercih edilmektedir. Bu çalýþmanýn amacý, ERCP ve LK arasýndaki farklý zaman aralýklarýnýn perioperatif sonuçlar üzerindeki etkilerini deðerlendirmektir.
GEREÇ VE YÖNTEM: ERCP ile ana safra kanalý taþlarý tedavi edilen ve daha sonra LK uygulanan ardýþýk hastalarýn ameliyat öncesi ve sonrasý verileri geriye dönük olarak incelendi. Farklý zaman aralýklarýnýn sonuçlar üzerindeki etkisini deðerlendirmek için hastalar son yapýlan ERCP’den LK’ye kadar geçen süreye göre üç gruba ayrýldý: 2 hafta içinde (Grup 1), 2–6 hafta arasýnda (Grup 2) ve 6 haftadan sonra (Grup 3).
BULGULAR: Bu çalýþmada ortalama yaþý 52.8 olan toplam 67 hasta analiz edildi. Olgularýn kapalý ameliyattan açýða geçme oraný Grup 1’de %20, Grup 2’de %25 ve Grup 3’te %13.6 idi (p=0.646). Bu oran erkek hastalarda %25 ve kadýnlarda ise %14.2 olarak hesaplandý. Gruplar arasýnda cinsiyet, yandaþ hastalýk, laboratuvar ve safra kesesi özellikleri, ameliyat süresi ve hastanede kalýþ süresi açýsýndan anlamlý fark bulunmadý. Perioperatif komplikasyon oraný %17.9 bulundu; ancak gruplar arasýnda komplikasyon oraný açýsýndan anlamlý fark saptanmadý (p=0.289).
TARTIÞMA: Bu çalýþmadan elde edilen sonuçlar, ERCP sonrasý yapýlan LK’nin komplike olmayan standart kolelitiazis için yapýlan LK’den daha kompleks ve daha yüksek açýða geçiþ oranýna sahip olduðunu desteklemektedir. Kolelitiazise eþlik eden ana safra kanalý taþlarý olan hastalarda ERCP sonrasýnda farklý zaman aralýðýnda uygulanan LK’nin perioperatif sonuçlar üzerinde anlamlý bir etkisi görülmemesine raðmen, LK’nin açýk cerrahiye geçmesi açýsýndan ERCP’den sonraki 2–6 hafta kritik bir dönemdir. Ayrýca geç dönemde yapýlan LK’de ciddi komplikasyonlarýn ortaya çýkabileceði ve tekrarlayan biliyer ataklarýn olabileceði göz önünde bulundurulduðunda ERCP sonrasý LK’nin erken dönemlerde yapýlmasý önerilir.

AMAÇ: Keneler insan ve hayvanlarýn önemli ektoparazitleridir. Keneler insanlara hastalýða neden olan patojenler bulaþtýrabilir. Kene temasý Kýrým-Kongo Kanamalý Ateþi dahil olmak üzere çeþitli viral ve bakteriyel enfeksiyonlara yol açabilir. Kenelerin uygun yöntemlerle zamanýnda çýkarýlmasý hastalýk bulaþýmýnýn önlenmesi için önemlidir. Kene çýkartým teknikleri hastalýðýn oluþmasýnda etkili olabileceði için incelemeye deðer bulunmuþtur. Çalýþmamýzda bu tekniklerden ikisi olan kementle çýkarma ve tweezers yöntemlerini deðerlendirmek, iki yöntemi karþýlaþtýrmak ve bu yöntemlerle yapýlan hatalarý incelemek amaçlanmýþtýr.
GEREÇ VE YÖNTEM: Bu çalýþma ileriye yönelik bir kesitsel çalýþma olarak tasarlandý, acil servise kene temasý ile baþvuran hastalarda saðlýk profesyonelleri veya hastalarýn kendileri tarafýndan çýkarýlan keneyle ilgili olgular yer aldý. Keneler büyüme periyodlarýna göre larva, nimf ve yetiþkin olarak kaydedildi. Kene çýkartým türleri ve çýkarmada yapýlan hatalar kaydedildi.
BULGULAR: Kenelerin çoðunluðu (%77.4) saðlýk profesyonelleri tarafýndan, daha düþük bir oranda ise hastalarýn kendileri tarafýndan el ile çýkarýlmýþtý (%22.6). Yetmiþ iki hastada (%77.4) herhangi bir hata bulunmadý, kene bir bütün olarak çýkarýlmýþtý, 15 hastada (%16.1) parçalanmýþ olarak çýkarýlýrken, 6 (%6.45) hastada ise kene bir bütün olarak çýkarýlmýþ ancak sütürler yanlýþ baðlanmýþtý. Teknik hatalara baðlý kene parçalanmasý en çok kiþilerin kendi çýkardýðý kenelerde görüldü.
TARTIÞMA: Bu çalýþmanýn sonuçlarý uygun ve doðru bir þekilde uygulandýðýnda hem kement atma hem de tweezers tekniklerinin kene çýkarmada etkili olduðunu göstermiþtir. Bu konuda halkýn farkýndalýðýný artýrma ve eðitim programlarý artýrýlmalýdýr.

AMAÇ: Ýnsanlarda yaþam beklentisi arttýkça, yaþlý insanlara uygulanan cerrahi prosedürler cerrahi ve ameliyat sonrasý bakýmdaki geliþmelere paralel olarak artmaktadýr. Geriatrik hastalarýn morbidite-mortalitesini araþtýran önemli sayýda çalýþma acil ameliyat geçirenlerle ilgilidir. Bu çalýþmanýn amacý yaþlýlarda acil cerrahi sonrasý mortalite ve morbiditeyi etkileyen faktörleri araþtýrmaktýr.
GEREÇ VE YÖNTEM: Ocak–Aralýk 2018 tarihleri arasýnda Saðlýk Bilimleri Üniversitesi Kartal Dr. Lütfi Kýrdar Eðitim ve Araþtýrma Hastanesi’nde acil þartlarda ameliyat edilen 65 yaþ ve üstü 200 hastanýn verileri geriye dönük olarak deðerlendirildi.
BULGULAR: Hastalarýn demografik özellikleri yaþ, cinsiyet, ASA fiziksel durumlarý, komorbiditeleri, fonksiyonel olarak baðýmlý olup olmadýklarý, ameliyat tipleri, anestezi tekniði, ameliyat süresi, intraoperatif kan transfüzyonu, hematokrit düzeyindeki deðiþiklikler (perioperatif dönemde) cerrahi sonrasý sonuç (yoðun bakým ya da servise transfer) kaydedildi. Kýsa vadeli ölümlerin risk tahmini, Charlson Comorbidity Ýndeks (CCÝ) ve APACHE II puanlama sistemleri kullanýlarak tahmin edildi.
TARTIÞMA: Hastalarýn yaþ ortalamasý 74.8±6.7 idi ve kadýn sayýsý (n=134, %67) erkeklerden daha yüksekti. Yüksek ASA fiziksel durum skorlarý, baðýmlý yaþam koþullarý, uzun ameliyat süresi, genel anestezi, intraoperatif kan transfüzyonu, düþük Htc deðerleri (<%25), yüksek APACHE II skorlarý ve 10 yýllýk sað kalým skorlarýnýn CCÝ’ye göre daha düþük olmasý yoðun bakým ünitesine kabulü etkileyen faktörlerdir.

AMAÇ: Dekompresif kraniektomi (DC), travmatik beyin hasarý (TBH) sonrasý intrakraniyal hipertansiyon tedavisinde kullanýlan etkin bir yöntemdir. Transkraniyal Doppler ultrasonografi (TCD) ölçümlerinin dekompresif cerrahi endikasyonundaki etkisini göstermektir.
GEREÇ VE YÖNTEM: Çalýþmaya Glasgow Koma Skoru (GCS) <9 olan 16 TBH hastasý alýndý. Ýntrakraniyal basýnç (ICP) izleme ve TCD ölçümleri sürekli olarak kaydedildi. DC, ICP ve TCD kayýtlarýna göre yapýldý. Glasgow Sonuç Ölçeði (GOS) skorlarý 3 ay sonra deðerlendirildi.
BULGULAR: Hastalarýn yaþ ortalamasý 31.18±17.51, GCS 3 ile 14 arasýnda deðiþmekte olup, ortalama 9.62±3.95 idi. Ortalama GOS 3.12±1.85 idi. Ýki hastaya (%12.5) kraniektomi, 14 hastaya (%87.5) kraniektomi ve lobektomi birlikte yapýldý. ICP’deki düþüþ (22.12±10.41, 22.62±7.35, 15.50±6.64) ve pulsatilite indeksi (PI) (1.96±1.10, 1.64±0.75, 1.91±2.48) 3–5 ve 1–5 günleri arasýnda belirgin olarak anlamlýydý. Beþ güne kadar olan PI ve Vmax deðerleri arasýnda anlamlý bir fark bulunmamýþtýr.
TARTIÞMA: TCD, gerçek zamanlý bir monitör olarak, TBH hastalarýnýn tedavisinde cerrahi yaklaþýmýn erken kararýna yardýmcý olabilir.

AMAÇ: Distal tibial epifiz kýrýklarý, epifiz büyüme plaðýna zarar verir. Distal tibial epifiz yaralanmasýndan sonra epifiz büyümesi durmasý (EBD), osteoartrit, refleks sempatik distrofi ve ayak bileði eklemi sertliði de görülebilir. Bu çalýþmanýn amacý, cerrahi olarak tedavi edilen distal tibial epifiz kýrýklarýnda travma mekanizmasý, kýrýk paterni ve fiksasyon tekniðinin klinik sonuçlar ve EBD üzerindeki etkisini deðerlendirmektir.
GEREÇ VE YÖNTEM: 2011–2017 yýllarý arasýnda distal tibial epifiz kýrýðý nedeniyle opere edilen 27 hasta geriye dönük olarak deðerlendirildi. Travma mekanizmasý, fiksasyon tekniði, ameliyat öncesi süre, kýrýk tipinin klinik sonuçlar ve EBD üzerine etkileri incelendi. Klinik sonuçlar AOFAS (Amerikan Ortopedik Ayak ve Ayak Bileði Skoru) ve MOXFQ (Manchester-Oxford Ayak Anketi) skorlarý ile deðerlendirildi.
BULGULAR: Çalýþmaya alýnan 27 hastanýn 17’si erkek, 10’u kadýndý. Hastalarýn yaþ ortalamasý 11.9 idi (daðýlým 5–17 yaþ). Epifizyal hasarýn en önemli komplikasyonu sekiz hastada büyüme duraklamasýydý. Travma mekanizmasý, fiksasyon teknikleri ve kýrýk paternine göre klinik skorlar ve komplikasyonlar açýsýndan istatistiksel olarak anlamlý bir fark gözlenmedi (p>0.05).
TARTIÞMA: Travma mekanizmasý, kýrýk paterni ve fiksasyon materyali ne olursa olsun, distal tibial epifiz kýrýklarýnda komplikasyonlarý azaltmak ve EBD’yi önlemek için anatomik bir redüksiyon elde edilmelidir.

AMAÇ: Bu çalýþmanýn amacý atlanabilen anstabil servikal yaralanmalarýn belirlenmesinde bilgisayarlý tomografinin (BT) rolünü araþtýrmaktýr.
GEREÇ VE YÖNTEM: Bu çalýþmada acil servise Haziran 2014 ile Haziran 2018 arasýnda künt servikal travma tanýsý ile baþvuran olgular yer almaktadýr. Tüm olgular ilk önce yapýlan bir BT incelemesini takiben servikal manyetik rezonans görüntülemesine (MRG) tabi tutulmuþlardýr. Tüm görüntüleme sonuçlarý gözden geçirilmiþ ve kararlar acil týp uzmaný, nöroradyolojist ve beyin cerrahýndan oluþan bir ekip tarafýndan fikir birliði ile alýnmýþtýr. Diðer deðiþkenler arasýnda yaþ, cinsiyet, Glasgow koma skalasý, ek morbidite, çoklu travma, nörolojik defisitler, intrakraniyal hemoraji, ekstremite kýrýklarý ve yaralanmanýn mekanizmasý yer almaktadýr.
BULGULAR: Çalýþmaya alýnan 195 hastanýn bilgileri analiz edildiðinde; hastalarýn ortalama yaþý (±standart sapma) 47.34±21.90 yýl olup 140’ý erkek (%71.8) 18’i (%9.2) 18 yaþýn altýnda idi. En sýk görülen yaralanma mekanizmasý yüksekten düþme idi (n=100; %51.3). Altýn standart olarak MRG kullanýlmýþ olup, anstabil servikal travma tanýsýnda BT’nin duyarlýlýðý %77.7 (%95 GA [67.1–86.1]) iken, özgüllüðü %100.0 (%95 GA [59.0–100.0]) saptanmýþtýr.
TARTIÞMA: Her ne kadar BT anstabil servikal yaralanmalarýn tanýsýnda rölatif olarak iyi olsa da duyarlýlýðý yeterli deðildir. Bundan dolayý anstabil yaralanmasý olan olgularda MRG çekilmesi daha uygundur.

AMAÇ: Sunulan çalýþmada 65 yaþ üstündeki kalça kýrýðý nedeni ile ameliyat edilen hastalarda implant çeþidi ve cerrahi zamanlamanýn mortaliteye etkisinin deðerlendirilmesi amaçlandý.
GEREÇ VE YÖNTEM: Altmýþ beþ yaþ üstü 301 hasta incelendi. Hastalar Grup 1 çimentolu hemiartroplasti, Grup 2 çimentosuz hemiartroplasti ve Grup 3 femur proksimal çivi yapýlanlar olarak ayrýldý. Ameliyat zamaný, kýrýk ve demogrofik bilgileri geriye dönük kaydedildi.
BULGULAR: Bilgilerine ulaþýlamayan 59 hasta çýkarýldýktan sonra çalýþmaya 242 hasta dahil edildi. Hastalarýn ortalama yaþý 80.5 (65–100) idi. Tedavi yöntemine göre hasta gruplarýna bakýldýðýnda; Grup 1 (n=146) %60.3, Grup 2 (n=54) %22.3, Grup 3 (n=42) %17.4. Ýlk 48 saate opere edilenlerle, sonrasýnda opere edilenler arasýnda anlamlý bir fark bulunmadý (p=0.834). Tedavide implant seçiminin survey üzerine etkisi vardý (p=0.016). Çimentolu hemiartroplasti yapýlan hastalarýn surveyinin çimentosuz hemiartroplasti ve proksimal femoral çivi (PFN) yapýlanlara göre daha uzun olduðu görüldü.
TARTIÞMA: Her üç grupta da ilk 48 saatte ameliyata alýnmamanýn mortalite üzerinde anlamlý etkisinin olmadýðý görüldü. Bunun yanýnda yaþ ve cinsiyet mortalite üzerine etkilidir. Ayrýca implant seçimide mortaliteyi etkilemektedir.

AMAÇ: Asetabulum kýrýðý nedeniyle Modifiye Stoppa yaklaþýmý ile ameliyat edilen hastalardaki intraoperatif kanama miktarýna, anestezi tekniðinin etkisini deðerlendirmektir.
GEREÇ VE YÖNTEM: Ocak 2014 ve Temmuz 2018 tarihleri arasýnda asetabulum kýrýðý nedeniyle Modifiye Stoppa yaklaþýmý ile ameliyat edilen 63 hasta geriye dönük olarak deðerlendirildi. Ýki taraflý asetabulum kýrýðý (n=6), antiagregan tedavisi (n=3), anestezi kayýtlarýnda eksiklik (n=3), hemodinamik instabilite nedeniyle acil pelvik cerrahi geçirmiþ (n=5), dalak yýrtýðý (n=2) ve karaciðer yýrtýðý (n=1) olan, toplam 20 hasta çalýþmadan dýþlandý. Hastalar genel anestezi yapýlanlar (GA) (n=22) ve kombine epidural-genel anestezi yapýlanlar (CEGA) (n=21) olmak üzere iki gruba ayrýldý. Ýntraoperatif kanama miktarý ve intraoperatif ve/veya ameliyat sonrasý kan transfüzyon ihtiyacý, deðerlendirilen ana ölçüm parametreleriydi.
BULGULAR: Gruplar arasýnda yaþ, cinsiyet, kýrýk tipi, yaralanma mekanizmasý, yaralanma ile cerrahi arasýndaki süre, yaralanma þiddet skoru, eþlik eden yaralanmalar ve komorbiditeler açýsýndan istatistiksel anlamlý fark yoktu (p>0.05). Ortalama intraoperatif kanama miktarý GA grubunda 717.27 ml (300–1.600 ml) ve CEGA grubunda 473.81 ml (150–1.020 ml) bulundu (p<0.001). Ýzole asetabulum kýýrðý olan olgularda ise, intraoperatif kan transfüzyon ortalamasý, GA grubundaki 14 hastada 2.43 ünite (1–5 ünite) ve CEGA grubundaki 15 hastada 1.27 ünite (1–4 ünite) bulundu (p<0.001).
TARTIÞMA: CEGA yapýlan hastalarda, GA yapýlan hastalara göre daha az intraoperatif kanama görüldü. Bu, uzun öðrenme eðrisi ve yüksek kanama riski olan asetabulum cerrahi için önemli bir avantajdýr.

AMAÇ: Modifiye El Yaralanmasý Ciddiyet Skoru (MEYCS) ile deðerlendirilen el, el bileði ve ön kol yaralanmalarýnýn baþlangýçtaki anatomik þiddeti ile yaralanma sonrasý özürlülük oranlarý ve iþe geri dönüþ zamaný arasýndaki iliþkiyi araþtýrmaktýr.
GEREÇ VE YÖNTEM: Çalýþmaya akut el, el bileði ve önkol yaralanmasý nedeniyle ameliyat edilen 94 hasta alýndý. Yaralanmanýn þiddeti MEYCS ile belirlendi. Yaralanmadan 6 ay sonra hastalarýn özürlülük oranlarý ‘Özürlülük Ölçütü, Sýnýflandýrmasý ve Özürlülere Verilecek Saðlýk Kurulu Raporlarý Hakkýnda Yönetmelik’e göre hesaplandý. Ýþe geri dönüþ süresi, yaralanma ile hastanýn iþe geri dönüþü arasýndaki sürenin (gün) uzunluðu olarak tanýmlandý. MEYCS ile özürlülük oranlarý ve iþe geri dönüþ zamaný arasýndaki iliþki Sperman korelasyon analizi ile araþtýrýldý.
BULGULAR: Ortalama MEYCS; 125.23 (5–880), üst ekstremite özürlülük oraný (ÜEÖO);17.64±22.6 (daðýlým: 0–94) ve total vücut özürlülük oraný (TVÖO); 10.57±13.45 (daðýlým: 0–56) olarak bulundu. Çalýþmaya dahil edilen 87 (92.6%) hasta eski iþine geri döndü. Ortalama iþe geri dönüþ zamaný; 138.69 (daðýlým: 35–365 gün) olarak bulundu. MEYCS ile ÜEÖO ve TVÖO arasýnda, iþe geri dönüþ zamaný ile ÜEÖO ve TVÖO arasýnda istatiksel olarak anlamlý bir korelasyon bulundu (p<0.001).
TARTIÞMA: Sonuç olarak, yaralanmanýn baþlangýçtaki þiddeti arttýkça hastalarýn özürlülük oranlarý ve iþe geri dönüþ zamanlarý artmaktadýr. Hastalarýn ilk deðerlendirmesinde yaralanmanýn ciddiyetini saptayarak prognoz hakkýnda ön görüye sahip olmak hastalarýn gelecekteki kalýcý sakatlýk seviyesini tahmin etmede ve böylelikle hasta beklentilerinin makul düzeyde tutulmasý saðlanarak psikososyal destek açýsýndan önemli olabilir.

AMAÇ: Çocukluk çaðýnda acil servise baþvurularýn yaygýn nedenlerinden biri çoðunluðu minör olan kafa travmalarýdýr. Bu hastalarda BT (bilgisayarlý tomografi) çekim ihtiyacýnýn belirlenmesine yardýmcý olmasý amacýyla son birkaç yýlda bazý klinik karar kurallarý yayýnlanmýþtýr. Bu çalýþmada iki yaþýndan küçük minör kafa travmalý çocuklarda BT çekim kararlarýnda PECARN (Pediatric Emergency Care Applied Research Network) kurallarýna uyum araþtýrýldý.
GEREÇ VE YÖNTEM: Bu geriye dönük, tek merkezli çalýþma iki yaþýndan küçük, travma oluþumunu takip eden ilk 24 saat içinde acil servise ilk baþvurusunu yapan ve baþvuru Glaskow Koma Skala skorlarý 14 ve 15 olan hafif kafa travmalý hasta grubunda yürütüldü.
BULGULAR: Çalýþmaya toplam 262 hasta dahil edildi. Bu hastalarýn 214’üne (%81.7) BT incelemesi yapýldýðý, 48’ine (%18.3) yapýlmadýðý saptandý. BT taramasý yapýlmayan 48 hastanýn hiçbirinde klinik olarak önemli travmatik beyin hasarý geliþmediði belirlendi. BT incelemesi yapýlan 214 hastadan 89’unda (%34) BT çekim kararý verilirken PECARN kurallarýna uyulduðu, 125 (%47.7) hastada bu kurallarýna uyulmadýðý saptandý. PECARN kriterlerini karþýlamayan ve BT incelemesi yapýlan hastalarýn hiçbirinde klinik olarak önemli travmatik beyin hasarý geliþmediði, PECARN kriterlerini karþýlayan 89 hastanýn sadece dördünde (%1.5) klinik olarak önemli travmatik beyin hasarý geliþtiði saptandý. Bu sonuçlara göre, kurumumuzda PECARN kurallarýna uyum oraný %52.3 idi.
TARTIÞMA: PECARN kýlavuzunun tüm belirleyici kriterleri dahil edilerek yürütülen çalýþmamýzda PECARN kurallarýna uyum oranýnýn düþük olduðu saptanmýþtýr. Gereksiz BT çekim oranlarýnýn düþürülmesi için klinisyenlerin bu kurallarý direkt veya modifiye ederek kullanmasý iyi bir baþlangýç noktasý oluþturabilir. Fakat klinisyen deneyimi, ebeveyn beklentisi, medikolegal çekinceler ve ekonomik faktörlerin bu karar üzerindeki etkisi unutulmamalýdýr.

AMAÇ: Penetran torasik travmasý sonrasýnda görülebilen diyafragma yaralanmalarýnýn tanýsýnda bazý zorluklar yaþanabilmektedir. Taný konulamamýþ küçük diyafragma yaralanmalarý, sonraki dönemde ciddi saðlýk sorunlarýna yol açabilirler. Bu çalýþmanýn amacý, penetran toraks travmasý sonrasýnda görülebilen diyafragma yaralanmalarýnýn taný ve tedavisinde VATS’nin (Video Yardýmlý Torakoskopik Operasyonlar) rolünü deðerlendirmektir.
GEREÇ VE YÖNTEM: Bu çalýþmada, 268 penetran toraks travmalý hasta arasýndan, Haziran 2008 ile Haziran 2018 tarihleri arasýnda bölümümüzde diyafragma yaralanmasý þüphesi ile VATS uygulanan toplam 22 hasta geriye dönük olarak deðerlendirildi.
BULGULAR: Yirmi (%91) hasta erkek, iki hasta (%9) kadýn olup, yaþ ortalamalarý 28.01±6.4 (18–42) yýldý. Penetran travmanýn yerine göre 11 (%50) hastada sað taraftan, diðerlerine sol taraftan VATS yapýldý. On (%45) hastada diyafragma laserasyonu tespit edildi ve tamir edildi. VATS ile diyafragma laserasyonunun saptanan altý olguda (%27) radyolojik olarak ek travmatik patolojiler saptandý. Radyolojik olarak yaralanmanýn atlanma oraný %18’di. VATS’ýn özgüllüðü, duyarlýlýðý, pozitif prediktif deðeri ve negatif prediktif deðerini sýrasýyla %75, %71.5, %60 ve %83.3 olarak hesaplandý. Penetran travma tipleri, yaþlarý ve cinsiyetleri arasýnda istatistiksel olarak anlamlý bir fark bulunamadý (p>0.05). 36.2±9.3 (9–62) ve aylýk ortalama takip süresince hiçbir komplikasyon görülmedi.
TARTIÞMA: Penetran toraks travma sonrasý þüpheli izole diyafragma laserasyonu düþünülen, radyolojik olarak belirlenemeyen hemodinamik olarak stabil hastalarda VATS’ýn önemli ve uygulanabilir olduðu görüþündeyiz.

Bu yazýda, pediatrik olgularda künt abdominal travma sonucu geliþen renal yaralanmalarýn tedavisinde transkateter embolizasyon kullanýmý ve sonuçlarý, bir olgu ve literatür eþliðinde deðerlendirildi. Abdominal künt travma sonrasý çocuklarda renal yaralanma gerçekleþmesi durumunda tedavi tercihi renal travmanýn derecesine ve hastanýn hemodinamisine baðlý olmakla birlikte, tedavide mümkün olduðunca non-operatif yöntemlerin kullanýlmasý önerilmektedir. Transkateter embolizasyon kullanýmý eriþkinlerde renal yaralanmalarda pratikte yaygýn olarak kullanýlýrken, çocuklarda kullanýmý ile ilgili deneyim azdýr. Yedi yaþýnda erkek hastada künt abdominal travma ve buna baðlý olarak geliþen grade IV renal yaralanma nedeniyle takibe alýndý. Konservatif yöntemlerle takip edilen hastada travma sonrasý 15. günde hematüri ve hemodinamide bozulma gerçekleþti. Renal anjiyografide; sað inferior segmental arterde psödoanevrizma ve arteriyovenöz fistül saptandý. Hastaya transkateter embolizasyon baþarýlý þekilde uygulandý, herhangi bir komplikasyon olmadýðý gibi renal hasarda görülmedi. Literatür deðerlendirmesinde pediatrik künt abdominal travma sonrasý renal yaralanama nedeniyle yapýlan transkateter embolizasyonun renal yaralanma derecesine bakýlmaksýzýn baþarý oraný %89.47’dir. Transkateter embolizasyon baþarýsýzlýðý nedeniyle dört hastada nefrektomi yapýlmýþ, hiçbir hastada uzun dönemde komplikasyon gözlenmemiþtir. Bu sonuçlar eþliðinde çocuklarda, künt abdominal travma sonrasý renal yaralanmalarýn transkateter embolizasyon ile tedavisinde; düþük komplikasyon ile yüksek baþarý bildirilmekte ve uzun dönemde renal fonksiyonun korunmasýnda da güvenilir bir yöntem olduðu anlaþýlmaktadýr.

Tüplü dalýþ sýrasýnda dekompresyon nedeniyle ortaya çýkabilecek klinik belirtiler büyük ölçüde deðiþmekle birlikte esas olarak gastrointestinal sistemde sadece hafif semptomlar bildirilmiþtir. Özellikle, hava embolisinin neden olduðu iskemik kolit nadirdir. Biz baþarýsýz konservatif tedavi uygulanan ancak cerrahi olarak baþarýlý bir þekilde tedavi edilen tam kalýnlýkta iskemik kolit olgusunu sunuyoruz. Bildirdiðimiz hususlar tüplü dalýþtan sonra dekompresyonun gastrointestinal sistemde ciddi semptomlara neden olabileceðini ve cerrahi bir yaklaþým gerektirebileceðini düþündürmektedir. Tedavi semptomlarýn þiddetine ve hastanýn durumuna baðlý olmakla birlikte cerrahi yaklaþýmlar düþünülmelidir.

Hayvanlarýn neden olduðu yaralanmalar, saldýran hayvanýn davranýþýna ve anatomisine dayanarak analiz edilmelidir. Ýnsanlarda gergedanla ilgili yaralanmalar son derece nadirdir. Bu vesileyle, bir gergedan tarafýndan göðsünden boynuz darbesi aldýktan üç yýl sonra baþvuran kadýn hastada yaþamý tehdit eden travmatik diyafragma hernisi olgusunu bildiriyoruz. Kýrk yedi yaþýnda kadýn hasta karýn aðrýsý, safralý kusma ve bir günlük obstipasyon ile baþvurdu. Önceden bir hafta boyunca tekrarlayan kolik tarzýnda karýn aðrýsý ataklarý geçirmiþti. Hastadan üç yýl önce hayvanat bahçesinde veteriner asistaný olarak çalýþýrken göðsüne bir gergedan tarafýndan boynuz darbesi aldýðýný ve yoðun bakým ünitesine kabul edildiði öðrenildi. Muayenede karýn þiþkin, yumuþak ve gevþekti. Baðýrsak sesleri abartýlýydý. Batýn grafileri çoklu hava sývý seviyeleri gösterdi. Röntgen çekimi sýrasýnda takip edilen gastrografin kontrast maddesi ince baðýrsakta takýlýp kaldý ve yedi saat sonra bile kolona ulaþmadý. Abdominal ve torasik bilgisayarlý tomografi taramasý, kolonun splenik fleksurasýnýn sol göðüste sol diyafragma fýtýðý içine yerleþmiþ olduðunu gösterdi. Acil laparotomide sol diyaframda 4 cm’lik postero-lateral defekt içine fýtýklaþan kolonun splenik fleksurasýnýn saðlýklý olduðu görüldü. Bu kolon segmenti redükte edildi ve defekt emilemeyen sütürlerle onarýldý. Ameliyat sonrasý iyileþme sorunsuzdu. Hasta ameliyattan 10 gün sonra taburcu edildi. Ýnsanlarda gergedanýn neden olduðu yaralanmalar son derece nadirdir. Yaþamý tehdit eden travmatik diyafragma hernisi birkaç yýl ertelenebilir. Tanýsý için þüphe indeksinin yüksek düzeyde olmasý gereklidir.

Gezici dalak nadir görülen bir durumdur ve torsiyon veya enfarktüs gibi hayatý tehdit eden komplikasyonlara sebep olabilir. Semptomsuz olabilir, kronik abdominal aðrý veya intraabdominal kitle ile prezente olabilir. Klinik tanýsý genellikle zor olduðu için, radyolojik incelemeler tanýda çok önemli bir rol oynamaktadýr. Otuz yedi yaþýnda multipar kadýn karýn aðrýsý þikayeti ile acil servise baþvurdu. Hastanýn öyküsünden dokuz yýl önce gastrik volvulus nedeniyle ameliyat geçirdiðini öðrenildi. Ameliyat öncesi taný ultrasonografi ve bilgisayarlý tomografi ile yapýldý. Ýrreversibl infarkt nedeniyle splenektomi yapýldý. Gezici dalak torsiyonu, akut karýna neden olabilen nadir bir klinik durumdur. Bilgisayarlý tomografi ameliyat öncesi taný için altýn standarttýr. Gastrik volvulus ve gezici dalak benzer etiyolojilere sahiptir. Literatürde, bu iki hastalýðýn yetiþkinlikte birlikteliði nadiren bildirilmiþtir. Bununla birlikte, bildiðimiz kadarýyla, bu olgu, yetiþkinlikte farklý zamanlarda bu iki patolojinin ortaya çýkýþýný bildiren ilk çalýþmadýr.

Künt karýn travmalarýna baðlý intraabdominal vasküler yaralanmalara ender rastlanmaktadýr. Süperiyor mezenterik ven (SMV) ve portal ven yaralanmalarýnýn acil þartlarda görüntülenmesi oldukça zordur. Bu yazýda, düþük hýzlý araç içi trafik kazasýnda direksiyon simidine çarpma ile oluþan künt batýn travmasý sonucu izole SMV yaralanmasý olan hasta ve tedavi yaklaþýmýmýz sunuldu. Altmýþ iki yaþ erkek hasta acil servise giriþini takiben yapýlan muayenesinde karýnda minimal distansiyon ve yaygýn hassasiyet olduðu görüldü. Ultrasonografisinde, karýn içerisinde yaygýn mayi varlýðý ve þüpheli karaciðer yaralanmasý bildirildi. Abdominal tomografide perihepatik ve perisplenik alanlarda sývý varlýðý saptandý. Solid organ yaralanmasýnýn olmadýðý görüldü. Laparatomide ince baðýrsak mezenterinde yaralanma görüldü. SMV üzerinde splenik ven birleþimi altýnda defekti mevcuttu. Uç yan damar anastomozu ve primer onarým gerçekleþtirildi. Altý ay süreyle yapýlan takiplerinde hastanýn aktif þikâyeti olmadýðý, yapýlan tetkikler sonucunda SMV ve portal ven de patoloji olmadýðý görüldü. Hemodinamik açýdan stabil olan süperior mezenterik venöz yaralanmalarýnda tecrübeli cerrahlarca uygulanan vasküler onarým tekniklerinin kullanýlmasýnýn anatomik ve fonksiyonel bütünlüðün devamlýlýðý açýsýndan önemli olduðunu düþünmekteyiz.