AMAÇ: Yanýk staz zonu, uzayan iskemiye karþý çok hassastýr ve bu iskemiyi engellemek yanýk tedavisinin bir hedefi haline gelmiþtir. Yanýk staz zonundaki olasý hasarý önlemek önemlidir, çünkü bu bölgenin canlýlýðý yeterli perfüzyon saðlanýrsa korunabilir. Çalýþmamýzda ratlarda deneysel olarak oluþturulan bir yanýk modelinde bir vazodilatör ve kalsiyum kanal blokörü olan Nikardipin’in sistemik olarak uygulanmasýnýn yanýk staz zonu üzerinde etkilerini araþtýrmayý amaçladýk. Nikardipin’in yanýk staz zonundaki iskemik süreci aaltabileceðini ve böylece doku perfüzyonunu ve canlýlýðýný koruyabileceðini düþündük.
GEREÇ VE YÖNTEM: Çalýþmaya toplam 20 Wistar-Albino rat dahil edildi. Ratlar 10 tanesi kontrol grubu 10 tanesi tedavi grubu olmak üzere 2 gruba ayrýldý. Regas ve Ehrlich tarafýndan tanýmlanan deneysel yanýk modeli kullanýldý. Yanýk yaralarý oluþturmak için kaynar suda önceden ýsýtýlmýþ 1x2 cm'lik metal çubuklar, anestezi altýndaki ratlarýn sýrt derisine 30 saniye boyunca uygulandý. Kontrol grubuna hiçbir tedavi uygulanmazken, tedavi grubuna 3 gün boyunca gastrik lavaj yoluyla sistemik olarak 5 mg/kg dozunda Nikardipin verildi. Yara iyileþmesi 3 gün boyunca dijital kamera kullanýlarak takip edildi. Tedavi grubundaki ratlardan biri exitus nedeniyle çalýþmadan çýkarýldý. 3. Günün sonunda ratlarýn sýrt derisi yanýk alanlarý dahil edilerek eksize edildi ve histopatolojik incelemeye gönderildi. Ek olarak, dijital görüntülerden elde edilen veriler kullanýlarak yanýk alanlarýnýn fotoðrafik analizi yapýldý.
BULGULAR: Nikardipin tedavisi staz zonundaki yanýk iyileþme parametrelerini önemli ölçüde iyileþtirdi. Kontrol grubuyla karþýlaþtýrýldýðýnda, tedavi grubu ödem (0.78'e karþý 2.80, p<0.05), konjesyon (0.22'ye karþý 2.80, p<0.05), inflamasyon (0.67'ye karþý 2.90, p<0.05), vaskülarizasyon (0.11'e karþý 2.70, p<0.05) ve fibrozis (0.22'ye karþý 2.90, p<0.05) için daha düþük skorlar gösterdi. Kantitatif ölçümler ayrýca nekroz bölgesi kalýnlýðýnda (1079.75 µm'e karþý 2818.82 µm, p<0.05) ve nekroz alanýnda (249.33 µm²'ye karþý 400.13 µm², p<0.05) önemli bir azalma ortaya koydu. Bu bulgular, nikardipinin yanýk yaralanmalarýnda iskemik ilerlemeyi etkili bir þekilde azalttýðýný ve doku iyileþmesini desteklediðini göstermektedir.
SONUÇ: Ratlarda yapmýþ olduðumuz deneysel çalýþma, Nikardipin'in yanýk staz zonundaki hasarý önleme ve tedavi etme potansiyeline sahip olduðunu ve yanýk yaralanmalarýnda terapötik bir rol oynayabileceðini göstermektedir.

AMAÇ: Bu çalýþmada, akut biliyer pankreatitli hastalarda erken prognostik bir belirteç olarak, bir büyüme faktörü ve ayný zamanda bir akut faz reaktaný olan trombopoietinin (TPO) hastalýðýn ciddiyetini öngörmedeki etkinliðinin belirlenmesi amaçlandý.
GEREÇ VE YÖNTEM: Çalýþmaya Ankara Numune Eðitim ve Araþtýrma Hastanesi Genel Cerrahi Bölümü'ne baþvuran 72 akut pankreatit hastasý dahil edildi. Hastalarýn akut pankreatitinin ciddiyeti, 2012'de revize edilmiþ Atlanta Sýnýflandýrmasý kullanýlarak belirlendi ve TPO seviyelerini belirlemek için her hastadan hastaneye yatýþtan sonraki ilk 6 saat içinde kan alýndý. TPO seviyeleri, C-reaktif protein (CRP) seviyeleri ve diðer prognostik skorlama sistemleriyle karþýlaþtýrýldý.
BULGULAR: Atlanta Sýnýflamasýna göre TPO, þiddetli pankreatit grubu ile orta ve hafif pankreatit gruplarý arasýndaki farký belirlemede istatistiksel olarak anlamlýydý. Akut pankreatit þiddetini deðerlendirmede serum TPO düzeyinin duyarlýlýk ve seçicilik oranlarý incelendiðinde, 81.61 pg/dl deðeri, duyarlýlýðý %86.6, seçiciliði ise %69 olarak belirlendi. Çalýþmamýzda TPO düzeylerinin þiddetli pankreatit tespitindeki doðruluðu diðer skorlama sistemleriyle karþýlaþtýrýldýðýnda, Balthazar skorlama sisteminin ROC eðrisi analizlerinde aðýr pankreatiti öngörmede en yüksek duyarlýlýða (AUC: 0.905) sahip olduðu tespit edildi (%95 güven aralýðý). Öte yandan serum TPO düzeyi þiddetli akut pankreatitin ikinci en güçlü göstergesiydi (AUC: 0.831). SONUÇ: Bulgulara göre TPO, akut biliyer pankreatitli hastalarda hastalýðýn ciddiyetini tahmin etmede erken bir belirteç ve prognostik belirteç olarak faydalýdýr. Ancak daha geniþ hasta gruplarý ile randomize çalýþmalara ihtiyaç vardýr.

AMAÇ: Bu çalýþmada intranodal lenfanjiografinin (ÝL) postoperatif lenf kaçaðý (LK), þilotoraks ve þilöz asit tedavisindeki yerini deðerlendirdik. GEREÇ VE YÖNTEM: Nisan 2018 ile Temmuz 2022 tarihleri arasýnda cerrahi sonrasý LK geliþen ve ÝL ile tedavi edilen 8 hasta geriye dönük olarak tespit edilip çalýþmaya dahil edilmiþtir. Sekiz hastanýn altýsý bilateral total tiroidektomi, birisi akciðer lobektomi ve birisi total abdominal histerektomi bilateral salfingooferektomilidir. ÝL öncesi bir hastada cerrahi torasik duktus ligasyonu denenmiþtir. Lenfanjiografi bulgularý, teknik ve klinik baþarý ve komplikasyonlar analiz edilmiþtir. Teknik baþarý ultrason eþliðinde lenf nodu ponksiyonu ve pelvik ve abdominal lenfatik sistemin floroskopi ile görüntülenmesi olarak tariflenmiþtir. Klinik baþarý ise cerrahi drenlerden gelenin hýzlý bir þekilde azalarak iþlemden 1 hafta içinde gelenin durmasý olarak tariflenmiþtir.
BULGULAR: Teknik ve klinik baþarý hastalarýn tümünde elde edilmiþtir. Lenfanjiografik incelemede; yað bazlý iyotlu kontrast madde kaçaðý sekiz hastanýn yedisinde tespit edilebilmiþtir. Ýþlem ile cerrahi drenin çekilmesi arasýnda geçen süre medianý 3 gündür (1-6 gün). Takip sürecindeki hiçbir hastada LK, þilotraks ve þilöz asit izlenmemiþtir (21-73 ay, median 38).
SONUÇ: ÝL; kabul edilebilir teknik ve klinik baþarý oranlarýyla, tiroid ve torakoabdominal cerrahi sonrasýnda geliþen LK için güvenli ve etkin bir yöntem olarak ön plana çýkmaktadýr.

AMAÇ: Bu çalýþma, “Ameliyat Sýrasýnda Kendini Güvende Hissetme Ölçeði ”nin Türkçe geçerlilik ve güvenilirliðini deðerlendirmek ve Türk toplumuna uygunluðunu incelemek amacýyla metodolojik olarak gerçekleþtirilmiþtir.
GEREÇ VE YÖNTEM: Bu metodolojik geçerlik ve güvenirlik çalýþmasýnýn verileri 01 Aralýk 2021 ve 30 Haziran 2022 tarihleri arasýnda Ýstanbul'daki bir üniversite hastanesinin genel cerrahi kliniklerinde bölgesel anestezi ile elektif cerrahi geçiren 148 hastadan toplanmýþtýr. Verilerin toplanmasýnda, araþtýrmacýlar tarafýndan literatür doðrultusunda hazýrlanan “Hasta Bilgi Formu” ve orjinali Ýsveççe olan “Ameliyat Sýrasýnda Kendini Güvende Hissetme Ölçeði” ölçeðin Türkçe versiyonu aracýlýðýyla hastalarla yüz yüze görüþülerek elde edildi. Verilerin analizinde SPSS Amos 26 istatistiksel analiz programý kullanýldý.
BULGULAR: Ölçeðin kapsam geçerlilik indeks deðeri 0.96 olarak belirlendi. Doðrulayýcý faktör analizi, Ameliyat Sýrasýnda Güvende Hissetme Ölçeði Türkçe formunun orijinal ölçekle kabul edilebilir düzeyde uyumlu olduðunu ortaya koydu. Türkçe'ye uyarlanan ölçeðin dil yapýsýnýn anlaþýlýr ve içeriðinin uygun olduðu belirlendi. Toplam puan için Cronbach alfa katsayýsý α=0.839 olup yüksek güvenilirlik düzeyinde olarak deðerlendirildi. Sonuç olarak, Ameliyat Sýrasýnda Kendini Güvende Hissetme Ölçeði'nin Türkçe versiyonu geçerli, güvenilir ve zaman içinde deðiþmez olduðu belirlendi. SONUÇ: Ameliyat Sýrasýnda Kendini Güvende Hissetme Ölçeði'nin Türkçe versiyonu, cerrahi birimlerde rejyonel anestezi ile elektif cerrahi geçiren hastalarýn cerrahi süreç boyunca kendilerini güvende hissetmelerini deðerlendirmek için Türk toplumunda kullanýlabilir geçerli ve güvenilir bir araçtýr.

AMAÇ: Patlamalar yalnýzca savaþ alanlarýna özgü olmayýp; ayný zamanda dünya çapýnda tüm toplumlarý etkileyen küresel bir güvenlik sorununu temsil etmektedir. Bu çalýþma, özellikle askeri personel baðlamýnda, klinisyenlerin her an karþýlaþabileceði, çoklu mekanizmalara sahip patlamalarýn neden olduðu yaralanmalarýn etkilerini aydýnlatmayý amaçlamaktadýr. Ayrýca, bu yaralanmalarýn klinik özellikleri de incelenmiþtir.
GEREÇ VE YÖNTEM: Saðlýk Bilimleri Üniversitesi Gülhane Týp Fakültesi Adli Týp Anabilim Dalý (Gülhane Askeri Týp Fakültesi) tarafýndan 2008-2017 yýllarý arasýnda deðerlendirilen toplam 7865 hasta dosyasý retrospektif olarak incelenmiþtir. Çalýþmamýzda patlama sonucu yaralanan toplam 906 vaka deðerlendirilmiþtir. Olgularýn týbbi kayýtlarý ve saðlýk raporlarý incelenerek yaþ ve cinsiyete göre görülme sýklýðý, askeri rütbeleri, patlama tipi, patlamanýn kaynaðý, yara tipleri, etkilenen vücut bölgesi ve sekel lezyonlar açýsýndan analiz edilmiþtir.
BULGULAR: Bu çalýþma, patlama yaralanmalarýnýn aðýrlýklý olarak genç erkekleri, özellikle de askeri personeli etkilediðini göstermektedir. Tespit edilen en yaygýn etiyolojik faktör terörizmdi. Patlama yaralanmalarýnýn en sýk araç dýþý yayalarda meydana geldiði ve çoðunlukla el yapýmý patlayýcýlar ve mayýnlarýndan kaynaklandýðý tespit edildi. Patlama yaralanmalarýnýn çoðunlukla þarapnel etkisi ile çoklu bölge yaralanmalarýna neden olduðu ve sýklýkla cerrahi müdahale gerektirdiði tespit edildi. Tüm tedavilere raðmen patlama yaralanmalarýnýn %53.4'ünün sekel býraktýðý görüldü.
SONUÇ: Çalýþmamýzýn sonuçlarý, patlama yaralanmalarýnýn önemli ve karmaþýk bir sorun olduðunu ortaya koymaktadýr. Patlamalar birden fazla vücut sistemini etkilemekte ve ciddi yaralanmalara neden olmaktadýr. Patlamalarýn insan vücudunu nasýl etkilediðinin anlaþýlmasý, özellikle güvenlik güçlerinin karþýlaþtýðý patlama olaylarýnda ciddi yaralanmalarý en aza indirecek veya muhtemel ortadan kaldýracak planlarýn geliþtirilmesine yardýmcý ol

AMAÇ: Laparoskopik kolesistektomi (LK) sonrasý analjezi yönetimi, optimal konfor ve iyileþmeyi saðlamak için kritik öneme sahiptir. Bu çalýþmada, erektör spina düzlem bloðu (ESPB) ve rektus kýlýf bloðunun (RSB) opioid tüketimi üzerindeki etkileri eþdeðerlik açýsýndan deðerlendirildi.
GEREÇ VE YÖNTEM: Bu retrospektif çalýþmada, Aralýk 2022 ile Mart 2023 tarihleri arasýnda hastanemizde LK operasyonu geçiren, Amerikan Anesteziyoloji Derneði (ASA) skoru I-II olan, 18-75 yaþ aralýðýndaki 44 hasta deðerlendirildi. Hastalar ESPB (n=24) ve RSB (n=20) olmak üzere iki gruba ayrýldý. ESPB grubuna preoperatif bilateral 20 mL %0.25 bupivakain, RSB grubuna postoperatif bilateral 20 mL %0.25 bupivakain uygulandý. Birincil sonuç ölçütü ameliyattan sonraki ilk 24 saat içindeki opioid tüketimiydi.
BULGULAR: RSB ve ESPB gruplarý demografik olarak benzerdi. Ýlk 24 saatteki opioid tüketimi ESPB grubunda 6.29±1.73 mg, RSB grubunda ise 6.60 ±3.41 mg olmuþ ve iki grup arasýnda anlamlý fark görülmedi (%95 GA -1.64 ila 1.02; p=0.717). Eþdeðerlik marjin sýnýrý -2 mg olarak alýndýðýnda, RSB grubundaki opioid tüketiminin ESBP grubuna benzer olduðu görüldü. ESPB grubunda üç hasta ve RSB grubunda beþ hastaya ameliyat sonrasý bakým ünitesinde fentanil kurtarma analjezisi gerektirdi (p=0.400). Gruplar VAS aðrý skorlarý ve ameliyat sonrasý ilk 24 saatte bulantý/kusma geliþen hasta sayýsý açýsýndan benzerdi (p>0.05).
SONUÇ: ESPB ve RSB'nin karþýlaþtýrýlabilir analjezik etkinlik gösterdiði ve RSB'nin 24 saatlik opioid tüketimi açýsýndan LK cerrahisinde ESPB'den daha düþük olmadýðý bulundu. Gruplarýn kurtarma analjezisi, VAS skorlarý, omuz aðrýsý, bulantý-kusma sýklýðý açýsýndan benzer olduðu görüldü.

AMAÇ: Pankreatite baðlý geliþen karaciðer ve kolestaz enzim yüksekliði ile bilirubin deðerlerindeki artýþ koledokolitiazisi taklit etmektedir. Bu çalýþmamýzda akut biliyer pankreatitli (ABP) hastalarýn demografik ve laboratuvar cut-off deðerleri ile koledokolitiazis varlýðý arasýndaki baðlantýyý açýklamayý amaçladýk.
GEREÇ VE YÖNTEM: Ocak 2010 ile Aralýk 2022 tarihleri arasýnda Ýstanbul Týp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalý’nda ABP tanýsý konulmuþ hastalar retrospektif olarak incelendi. Manyetik rezonans kolanjiopankreatografi (MRCP), endoskopik ultrason (EUS) ve endoskopik retrograd kolanjiopankreatografi (ERCP) sonuçlarýna göre koledokta taþ varlýðý belirlendi. Koledokta taþ bulunan ve bulunmayan gruplarýn demografik ve laboratuvar deðerleri karþýlaþtýrýldý. ROC eðrisi ve Lojistik regresyon analizine göre cut-off deðerleri belirlendi ve her deðiþken için ayrý ayrý modellemeler oluþturuldu.
BULGULAR: Toplam 1026 ABP hastasý deðerlendirildi. MRCP’si olmayan ve kolestaz enzimleri yüksek olmayan hastalar çýkartýldý. Dahil edilen 584 hastanýn 188’inde (%32.2) koledokolitiazis saptandý. Multivariate analizde yaþ, gama-glutamil transferaz (GGT), alkalen fosfataz (ALP), direkt bilirubin istatistiksel olarak koledokolitiazis ile iliþkili bulundu. Her bir deðiþkenin cut-off deðerleri; yaþ için 65, GGT için 394 U/L, ALP için 173 U/L, direkt bilirubin için 1.42 mg/dL saptandý. Bu 4 parametrenin cut-off deðerlerinin altýnda kaldýðý ve koledoðun temiz olduðunu tahmin ettiðimiz grupta negatif prediktif deðerin %97’ye kadar çýktýðý görüldü.
SONUÇ: Akut biliyer pankreatitli hastalarýn baþvuru anýndaki demografik ve laboratuvar verileriyle koledoðun taþtan temiz olduðunu %97’den fazla baþarýyla tahmin edebildik. Çalýþmamýza sadece koledokolitiazis þüphesi nedeniyle MRCP çektiðimiz hastalarý dahil ettiðimiz düþünülürse, enzimleri normal seyreden ve koledokolitiazis görülmeyen akut biliyer pankreatit hastalarý da bu gruba eklendiðinde negatif prediktif deðerimiz daha da yüksek çýkacaktýr. Ayrýca bu hastalarýn takiplerinde hiçbir hastada komplikasyon izlenmedi. Bu durum bize koledokta taþ düþünülmeyen hastalarýn öncelikle takip edilebileceðini ve gerektiðinde ek görüntüleme yöntemleri ile desteklenebileceðini düþündürmektedir. Bu sayede hem koledokolitiazis düþünülmeyen hastalara gereksiz görüntüleme yapýlmayarak maliyet düþürülürken hem de gereksiz iþlemlerden doðabilecek mortalite ve morbiditenin önünde geçilmiþ olacaktýr.

AMAÇ: Bu çalýþmanýn amacý diyabetik ve travmatik transtibial amputelerin (TTA) yürüyüþ parametreleri, denge, aðýrlýk aktarma simetrisi, fonksiyonel kapasite, fonksiyonel mobilite, protez memnuniyeti ve yaþam kalitesi sonuçlarýný karþýlaþtýrmak.
GEREÇ VE YÖNTEM: 10 travma 10 diyabet nedenli TTA birey çalýþmaya dahil edildi. Travma ve diyabet gruplarýnda yer alan amputelerin tamamý aktif vakum sistem (AVS), karbon kompozit ayaklý transtibial protez kullanmaktaydý. Yürüyüþ analizi ve aðýrlýk aktarma simetrisi bilgisayarlý yürüyüþ analizi sistemi, denge Biodex Denge Sistemi (BBS), fonksiyonel kapasite Altý Dakika Yürüme Testi (6MWT), fonksiyonel mobilite Zamanlý Kalk Yürü Testi (TUG) ve Merdiven Çýkma Testi (SCT), protez memnuniyeti Trinity Amputasyon ve Protez Deneyim Ölçeði (TAPES) ve yaþam kalitesi Kýsa Form-36 (SF-36) ile deðerlendirildi.
BULGULAR: Travmatik ve diyabetik grup sonuçlarý karþýlaþtýrýldýðýnda yürüyüþ parametrelerinden çift adým uzunluðu (ÇAU) (p=.004), ampute ekstremite adým uzunluðu (AAU) (p=.019), saðlam ekstremite adým uzunluðu (SAU) (p=.005), denge deðerlendirmesinin parametreleri olan genel postural stabilite (p=.000), anterio-posterior (A-P) postural stabilite (p=.000), medio-lateral (M-L) postural stabilite (p=.007), SCT (p=.000), TAPES’in aktivite kýsýtlanmasý alt bölümü (p=.029) parametreleri arasýnda travmatik grup lehine anlamlý fark bulundu. Hýz, kadans, adým geniþliði, ampute ve saðlam ekstremite aðýrlýk taþýma yüzdeleri, TUG, SF-36 ve TAPES (Psiko-sosyal Uyum, Protez Memnuniyeti, Günlük Kullaným Süresi alt bölümleri) parametreleri arasýnda anlamlý fark bulunmadý.
SONUÇ: Çalýþmamýzda travmatik ve diyabetik amputelerin aktif vakum sistem protez kullanmalarý özellikle diyabetik amputelerin sonuçlarýna olumlu yansýmýþ, travmatik amputelerle yakýn sonuçlarýn ortaya çýkmasýna katký saðlamýþtýr. Diyabetik amputelerin protezlerini travmatik amputeler kadar uzun süre kullanmalarý, aktif olmalarý, protez ve suspansiyon sistem seçimi rehabilitasyonu kolaylaþtýrýcý faktör olarak ilgili saðlýk profesyonellerine farklý bir bakýþ açýsý saðlayabilir.

AMAÇ: Travmatik periferik sinir yaralanmalarý, genç yaþlarda engelliliðe yol açan baþlýca nedenlerden biridir. Bu çalýþmada, travmatik nedenlerle periferik sinir yaralanmasý geliþen olgularýn adli týbbi açýdan deðerlendirilmesi ve karakteristik özelliklerinin ortaya konmasý amaçlanmýþtýr.
GEREÇ VE YÖNTEM: Gülhane Eðitim ve Araþtýrma Hastanesi Adli Týp polikliniðine 01.09.2016-31.06.2023 tarihleri arasýnda baþvuran 6953 olgu retrospektif olarak incelenmiþ ve travmatik periferik sinir yaralanmasý olan 393 olgu çalýþmaya dahil edilmiþtir. Olgularýn yaþý, cinsiyeti, mesleði, travma nedeni, dava kapsamý, yaralanan periferik sinirler, eþlik eden kemik kýrýðý, kas gücü ve duyusal kayýp, fonksiyonel iyileþme durumu, psikiyatrik taný ve elektromiyografi (EMG) sonuçlarý incelenmiþtir. Tüm olgularýn týbbi raporlarý ilgili yasal mevzuatlar kapsamýnda deðerlendirilmiþtir. BULGULAR: Çalýþmada yaþlarý 17-70 arasýnda deðiþen 393 vaka (ort. 28.2 yaþ) incelenmiþtir. Olgularýn %94.9’u güvenlik personelidir. En sýk yaralanma nedenleri patlayýcý madde ve ateþli silah yaralanmalarýdýr. Peroneal, ulnar ve tibial sinirler en sýk hasar gören sinirlerdir. EMG bulgularýna göre, yaralanan sinirlerin %82.79’unda parsiyel, %17.21’inde total aksonal dejenerasyon saptanmýþtýr. Yaralanmalar en sýk dirsek-ön kol bölgesinde meydana gelmiþtir. Olgularýn %5.1’inde fonksiyonel tam iyileþme gözlenmiþtir. %73.3’ünde kemik kýrýklarý, özellikle diz-bacak bölgesinde saptanmýþtýr. %22.1’inde psikiyatrik bozukluk geliþmiþtir. Yaralanmalarýn %94.5’i araz niteliðindedir ve %60.7’sinde yaralanmanýn üzerinden 18 ay geçtikten sonra muayene gerekmektedir. %94.9’unda engel oraný oluþturacak sekel tespit edilmiþtir.
SONUÇ: Travmatik periferik sinir yaralanmalarýnýn adli týp açýsýndan detaylý deðerlendirilmesi yapýlmýþ, bu yaralanmalarla askeri çatýþma bölgelerinde sýkça karþýlaþýldýðý gösterilmiþtir. Yaralanmalar sonucunda oluþan semptomlarýnýn dikkatli incelenmesi gereklidir. EMG bulgularý, sinir yaralanmalarýnýn deðerlendirilmesinde etkili olup, fizik muayene ile birlikte deðerlendirilmelidir.

AMAÇ: Travmatik yaralanmalar, özellikle de abdominal travmalar, dünya çapýnda önemli bir mortalite nedenidir. Bu çalýþmanýn amacý, basit, hýzlý ve eriþilebilir klinik ve laboratuvar parametreleri kullanarak abdominal travma hastalarýnda mortalite ve morbidite için prediktif faktörleri deðerlendirmek ve acil serviste karar verme için skorlama sistemlerinin geliþtirilmesine odaklanmaktýr.
GEREÇ VE YÖNTEM: Ekim 2022 ve Mart 2024 tarihleri arasýnda bir 1. Seviye Travma Merkezinde retrospektif bir kohort çalýþmasý yapýlmýþtýr. Abdominal travma ve multitravma geçiren 18 yaþ ve üzeri hastalar çalýþmaya dahil edilirken, eksik kayýtlarý, bilinen kronik hastalýklarý veya yakýn zamanda travma öyküsü olan vakalar çalýþma dýþý býrakýlmýþtýr. Demografik veriler, vital bulgular, laboratuvar sonuçlarý, görüntüleme bulgularý, klinik skorlar ve sonuçlara iliþkin veriler toplanmýþtýr. Baðýmsýz mortalite prediktörlerini ve bunlarýn cut-off deðerlerini belirlemek için lojistik regresyon ve ROC analizleri yapýlmýþtýr.
BULGULAR: Çalýþmaya dahil edilen 693 hastada mortalite oraný %3.6'dýr. En yaygýn travma mekanizmalarý trafik kazalarý (%59.3) ve düþmeler (%23.4) olmuþtur. Mortalitenin baðýmsýz belirleyicileri arasýnda yaþ ≥54, GKS (Glasgow Koma Skalasý) ≤14, ISS (Yaralanma Þiddeti Skoru) ≥24 ve þok indeksi ≥1.08 yer almýþtýr. ROC analizi, GKS'nin mortalite için en yüksek prediktif deðere sahip olduðunu (AUC: 0.828), bunu ISS, yaþ ve þok indeksinin izlediðini ortaya koymuþtur. Yüksek ALT, AST, laktat ve kreatinin düzeyleri literatür bulgularýyla uyumlu olarak daha kötü sonuçlarla iliþkilendirilmiþtir.
SONUÇ: Yaþ, GKS, ISS ve þok indeksi, abdominal travma hastalarýnda mortalitenin güçlü belirleyicileridir. Bu parametrelerin klinik karar verme sürecine entegre edilmesi, risk sýnýflandýrmasýný geliþtirebilir ve hasta yönetimini iyileþtirebilir. Travma bakýmýný iyileþtirmek ve mortalite oranlarýný azaltmak için prospektif çok merkezli çalýþmalar ve ulusal travma kayýtlarý gereklidir.

AMAÇ: Bu çalýþmada, yýrtýlmýþ anevrizmalarý yýrtýlmamýþ anevrizmalarla karþýlaþtýrarak internal karotid arter (ICA) bifurkasyon anevrizmalarýnýn (ICAbifAn) yýrtýlma riskiyle iliþkili klinik ve morfolojik özellikleri incelemeyi amaçladýk.
GEREÇ VE YÖNTEM: Ýki merkezli gözlemsel çalýþmaya, intrakraniyal anevrizmasý olan 1512 hastadan oluþan bir veritabanýndan tanýmlanan 66 ICA-bifAn hastasýný (%4.3) dahil ettik. Aþaðýdaki veriler toplandý ve yýrtýlma riskiyle iliþkili olup olmadýklarý açýsýndan deðerlendirildi: demografik veriler, týbbi geçmiþ, anevrizma boynu ve kubbe boyutu, darboðaz faktörü, en/boy oraný (AR) ve boyut oraný, kubbe projeksiyonu ve lokalizasyonu, ICA (D1), M1 ve A1 çaplarý ve ICA–M1 (β), ICA–A1 (γ) ve M1–A1 (α) açýlarý.
BULGULAR: Çalýþmaya altmýþ ICAbifAn vakasý dahil edildi. Bunlardan 26'sý (%43.3) yýrtýlmýþ ve 34'ü (%56.7) yýrtýlmamýþ anevrizmalardý. Yýrtýlan grup yýrtýlmamýþ gruptan daha gençti (p=0.017). Yýrtýlan grubun daha küçük bir α açýsý (p=0.018) ve yýrtýlmamýþ gruba göre önemli ölçüde daha dar A1 (p=0.004) ve M1 (p=0.005) damar çaplarý vardý. Düzensiz þekil (p=0.001), AR >1.7 ve dar boyun (p=0.007) yýrtýlmanýn önemli öngörücüleriydi. Lojistik regresyon analizi, AR, α açýsý ve M1 ve A1 çaplarýnýn anevrizma yýrtýlmasýnýn önemli öngörücüleri olduðunu ortaya koydu. ROC analizinde, 126.2°'lik bir α açý kesme deðeri %61.5 duyarlýlýk ve %67,7 özgüllük gösterdi (AUC=0,67). 2 mm'lik bir kesme M1 çapý sýrasýyla %61.5 duyarlýlýk ve %76.4 özgüllük gösterdi (AUC=0.71). Ayrýca, 1,5 mm'lik bir kesme A1 çapý sýrasýyla %73.1 duyarlýlýk ve %71.1 özgüllük gösterdi (AUC=0.75). SONUÇ: Bu çalýþma, anevrizma ve bifurkasyon geometrisinin ICAbifAn rüptürü riski üzerindeki etkisine dair içgörüler saðladý ve bu, diðer daha yaygýn bifurkasyon bölgesi anevrizmalarýna uygulanabilir. Kaosun hakim olduðu bifurkasyon bölgesindeki basit morfolojik ölçümler, ICAbifAn rüptürü olasýlýðýný deðerlendiren klinisyenler için yararlý göstergeler olabilir.

AMAÇ: Son yýllarda, yapay zekâ (AI) uygulamalarý týpta ve birçok diðer alanda bir bilgi kaynaðý olarak kullanýlmaktadýr. Bu çalýþma, ChatGPT'nin ürolojik aciller (ÜA) konusunda gösterdiði performansý deðerlendiren ilk çalýþmadýr.
GEREÇ VE YÖNTEM: Çalýþma, halk tarafýndan ürolojik acillerle ilgili sýkça sorulan sorularý (SSS) ve Avrupa Üroloji Derneði (EAU) kýlavuzlarýný incelenerek oluþturulan ürolojik acillerle ilgili sorularý içermektedir. SSS, sosyal medya (Facebook, Instagram ve X) veya doktor / hastane web say-falarýnda halk tarafýndan sorulan sorular arasýndan seçilmiþtir. Tüm sorular Ýngilizce olarak ChatGPT 4 (Premium versiyonu) ile sorulmuþ ve cevaplar kaydedilmiþtir. Ýki ürolog, yanýtlarý global kalite puaný (GQS) skalasýna göre 1-5 puan arasýnda deðerlendirmiþtir.
BULGULAR: Toplam 73 yanýtýn 53'ü (%72.6) 5 GQS puanýna sahipti ve yalnýzca 2 yanýt (%2.7) 1 GQS puanýna sahipti. 1 GQS puanýna sahip yanýtlar priapizm ve ürosepsis ile ilgiliydi. En yüksek GQS puanýna (%82.3) sahip konu ürosepsis iken, en düþük puanlar renal travma (%66.7) ve postrenal akut böbrek 15 hasarý konularýndaydý (%66.7). EAU kýlavuzuna dayalý olarak oluþturulan soru sayýsý 42 idi. Bu sorulara oluþturulan yanýtlarýn 23'ü (%54.8) hekimlerden 5 GQS puaný aldý. SSS'ye yönelik yanýtlar için GQS ortalama puaný 4.38±1.14 idi ve bu, EAU kýlavuzuna dayalý sorular için ortalama GQS puanýndan (3.88±1.47) istatistiksel olarak daha yüksekti (p=0.009).
SONUÇ: Bu çalýþma, ilk kez ChatGPT'nin SSS'lerin yaklaþýk dörtte üçünü doðru ve tatmin edici bir þekilde yanýtladýðýný göstermiþtir. Buna karþýlýk, ÜA hakkýnda kýlavuz temelli sorularý yanýtlarken ChatGPT'nin doðruluðu ve yetkinliði önemli ölçüde azalmýþtýr.

AMAÇ: Bu prospektif olgu serisinde, eklem dýþý proksimal falanks kýrýðý olan çocuk hastalarda intramedüller vida (ÝMS) ile tespitin kýsa ve orta dönem radyolojik ve klinik sonuçlarýnýn deðerlendirilmesi amaçlandý.
GEREÇ VE YÖNTEM: Ocak 2020 ile Haziran 2022 tarihleri arasýnda 5-18 yaþ arasý 11 hastaya (8 erkek ve 3 kýz) IMS fiksasyonu uygulandý. Kýrýk lokalizasyonuna baðlý olarak antegrad veya retrograd teknikler kullanýldý. Ameliyat sonrasý hastalar 3-5 gün boyunca parmak atelleri ile immobilize edildi ve ardýndan ev egzersizleri ve fizyoterapi uygulandý. Kemik kaynamasý ve fonksiyonel durum rehabilitasyondan bir ve dört hafta sonra deðerlendirildi. Hasta memnuniyeti, kaynama durumu ve parmak hareket aralýðý da deðerlendirildi. Memnuniyet sonuçlarý mükemmel, iyi, orta ve kötü olmak üzere dört gruba ayrýldý.
BULGULAR: Ortalama yaþ 9.4 (daðýlým=5-14) yýl ve ortalama takip süresi 29.1 (24-36) aydý. Olgularýn 8'inde sað el, 3'ünde sol el ve 8'inde dominant el etkilenmiþti. Olgularýn 4'ünde boyun, 4'ünde þaft ve 3'ünde taban kýrýðý vardý. Yaralanma mekanizmasý beþ oyun topu, üç düþme, iki ezilme ve bir yumruklama þeklindeydi. Hastalarýn bize baþvurma süresi ortalama 2.5 (daðýlým: 0-11) gündü. Yedi hastaya retrograd fiksasyon tekniði, dört hastaya ise antegrad fiksasyon tekniði kullanýlarak ameliyat yapýldý. Kýrýk kaynamasý 9 hastada ilk ay içinde gözlendi ve 2 hastada ikinci ayýn sonunda tamamlandý. Ameliyat edilen parmaðýn metakarpofalangeal eklem, proksimal interfalangeal eklem ve distal interfalangeal eklem hareket açýklýðý son takipte deðerlendirildi; kontralateral tarafla karþýlaþtýrýldýðýnda sýrasýyla 1.8 (0-10), 2.7 (0-10) ve 0.9 (0-10) defisit saptandý. On hastada mükemmel, bir hastada ise iyi sonuç elde edildi.
SONUÇ: Ýntramedüller vida tekniði, özellikle düþük sosyoekonomik durum ile karakterize kýrsal bölgelerde, pediatrik proksimal falanks kýrýklarýnýn cerrahi tedavisinde önemli avantajlar sunmaktadýr. Bu yaklaþým, K-teli ile pin dibi tespit gerekliliðini ortadan kaldýrmakta, hastanede yatýþ ve ek tedavi gereksinimini önemli ölçüde azaltmakta ve ailesel faktörlerin tedavi süreci üzerindeki olumsuz etkilerini en aza indirmektedir.

AMAÇ: Cerrahi dýþý tedavi, pediatrik klavikula kýrýklarýnda için sýklýkla kullanýlmasý, hangi yöntemle yapýlacaðýna dair literatürde sýnýrlý veri bulunmaktadýr. Çalýþmanýn amacý, okul çaðý çocuklarýndaki klavikula orta diafiz kýrýklarýnda sekiz bandajý ve kol askýsýnýn radyolojik sonuçlarýný karþýlaþtýrmaktýr. GEREÇ VE YÖNTEM: Hastalar tercih edilen konservatif tedavi yöntemine göre iki gruba ayrýldý. (Grup 1: kol askýsý, Grup 2: sekiz bandajý). Ýlk baþvuruda ve takipte açýlanma ve kýsalma miktarý ölçüldü. Genel özellikler ve radyolojik veriler iki grup arasýnda karþýlaþtýrýldý.
BULGULAR: Grup 1'de 10 kýz ve 10 erkek, Grup 2'de ise 12 kýz ve 17 erkek vardý (p=0.761). Grup 1'de ilk baþvurudaki ortalama kýsalma 7.28±6.06 mm ve Grup 2'de 6.65±5.58 mm idi (p=0.625). Takipteki ortalama kýsalma Grup 1'de 6.24±5.59 mm ve Grup 2'de 5.59±4.91 mm idi (p=0.569). Baþlangýç baþvurusundaki ortalama açýlanma Grup 1'de 21.28±10.05° ve Grup 2'de 20.41±12.23° idi (p=0.752). Takipteki ortalama açýlanma Grup 1'de 14.45±9.41° idi; Grup 2'de 11.82±10.27° (p=0.189). Grup içi karþýlaþtýrmalarda, her iki grupta da baþlangýç kýsalma miktarý ile takipteki kýsalma miktarý arasýnda anlamlý bir fark bulunmadý [p=0.062 (grup 1); p=0.190 (grup 2)]. Açýsal deðerler incelendiðinde, iki grupta da takipler sýrasýnda açýlanma miktarýnýn istatistiksel olarak anlamlý þekilde azaldýðý görüldü [p=0.001 (grup 1); p=0.001 (grup 2)].
SONUÇ: Okul çaðý çocuklarýndaki klavikula orta diafiz kýrýklarýnda sekiz bandajý ve kol askýsýnýn radyolojik sonuçlarý benzerdir.

AMAÇ: Yapay zekanýn dünyada birçok ortopedi yeterlilik sýnavýnda baþarýlý sonuçlar elde edebildiði bilinmektedir. Bu nedenle bu çalýþma, ChatGPT'nin Türk Ortopedi ve Travmatoloji Yeterlilik Sýnavý yazýlý bölümündeki performansýný deðerlendirmeyi, bu performansý sýnava giren adaylarýn sonuçlarýyla karþýlaþtýrmayý ve ChaGPT'nin sýnavý geçmek için yeterli olup olmadýðýný araþtýrmayý amaçlamaktadýr.
GEREÇ VE YÖNTEM: Bu retrospektif gözlemsel çalýþmada, ChatGPT'nin son dört yýlda Türkiye'de yapýlan ve halka açýk olarak yayýnlanan ortopedi yeterlilik sýnavýnda sorulan 400 soruda geçer not alýp almadýðý deðerlendirilmiþtir. ChatGPT'nin performansý, sýnava giren adaylarýn ortalama puanlarýyla karþýlaþtýrýlmýþtýr.
BULGULAR: Çalýþmaya dahil edilen dört sýnava toplam n=627 aday katýlmýþ ve bunlarýn n=292'si (%46.5) baþarýlý olmuþtur. ChatGPT'nin adaylarýn n=619'undan (%98.7) daha yüksek puan aldýðý görülmüþtür. 2020-2023 yýllarý arasýndaki tüm sýnavlarda ChatGPT, ortalama sýnav baþarýsýnýn önemli ölçüde üzerinde bir baþarý gösterdi (sýrasýyla p= 0.012, p= 0.012, p=0.002, p=0.005). Çalýþmaya dahil edilen 400 sorunun 36'sýnýn (%9) þekil içeren sorulardan oluþtuðu görüldü.
SONUÇ: Bu, Türkiye'de yapýlan ortopedi yeterlilik sýnavýnda ChatGPT performansýný deðerlendirmek için yapýlan ilk çalýþmadýr. Çalýþmamýzda, ChatGPT'nin Türk ortopedi ve travmatoloji yeterlilik yazýlý sýnavýnda yüksek baþarý gösterdiði ve sýnava giren adaylarýn büyük çoðunluðundan (%98.7) daha yüksek puanlar aldýðý görüldü. ChatGPT, yalnýzca teorik bilginin ölçüldüðü yeterlilik sýnavýnýn ilk bölümünde baþarýlý oldu. Ancak teorik ve pratik bilginin sentezi olan insan faktörü, günlük týbbi uygulamada hala çok önemli bir yer tutmaktadýr.