BACKGROUND: Hartmann’s procedure (HP) is commonly applied to resolve acute clinical conditions in most cases with colonic obstruction or perforation. HP and the closure of the end colostomy are associated with high morbidity-mortality rates. In our study, we aimed to report our clinical experience in HP.
METHODS: Demographic data and outcomes of Hartmann procedures performed between 2015 and 2023 were retrospectively reviewed.
RESULTS: The median age of our study was 63 (18–94) years; 65 of the patients were female, and 97 were male. Colorectal malig-nancies were the primary etiology in 50% of patients who underwent HP, with 70% presenting with obstruction and 30% with perfora-tion. Two-thirds of the patients were American Society of Anesthesiologists-2 or higher. Postoperative complications did not develop in 74.7% of patients. Our mortality rate was 33.3%. The colostomy was closed in 59 patients during an average 2-year follow-up. The median closure time was 311 (57–1319) days. A stapler was used in 89.8% of patients during the closure. A diverting ileostomy was created in only two patients. The median hospital stay was 8 (5–70) days. Post-operative complications did not develop in 25.4% of patients, while four patients died.
CONCLUSION: In our population, HP was more commonly performed for colorectal cancer. The procedure and closure of the ostomy result in low stoma closure rates, high morbidity, and mortality rates, as well as surgical difficulties.
AMAÇ: Hartmann’ın prosedürü, kolon tıkanıklığı veya perforasyonu olan çoğu vakada akut klinik durumları çözmek için yaygın olarak uygulanır. Hartmann prosedürü ve uç kolostominin kapatılması yüksek morbidite-mortalite oranları ile ilişkilidir. Çalışmamızda Hartmann prosedüründeki klinik deneyimimizi bildirmeyi amaçladık.
GEREÇ VE YÖNTEM: 2015-2023 yılları arasında gerçekleştirilen Hartmann işlemlerinin demografik verileri ve sonuçları retrospektif olarak ince-lendi.
BULGULAR: Çalışmamızın ortanca yaşı 63 (18-94) idi; hastaların 65’i kadın, 97’si erkekti. Hartmann prosedürü uygulanan hastaların %50’sinde kolorektal maligniteler birincil etiyolojiydi, %70’inde obstrüksiyon ve %30’unda perforasyon vardı. Hastaların üçte ikisi ASA-2 veya daha yüksekti. Hastaların %74.7’sinde postoperatif komplikasyon gelişmedi. Mortalite oranımız %33.3 idi. Ortalama iki yıllık takipte 59 hastada kolostomi kapatıldı. Ortalama kapanma süresi 311 (57-1319) gündü. Kapatma sırasında hastaların %89.8’inde zımba kullanıldı. Sadece iki hastada saptırıcı ileostomi açıldı. Medyan hastanede kalış süresi 8 (5-70) gündü. Hastaların %25.4’ünde postoperatif komplikasyon gelişmezken, dört hasta kaybedildi. TARTIŞMA: Toplumumuzda Hartmann prosedürü daha çok kolorektal kanser için uygulanmaktaydı. Ostominin prosedürü ve kapatılması, düşük stoma kapanma oranları, yüksek morbidite ve mortalite oranlarının yanı sıra cerrahi zorluklarla sonuçlanır.