AMAÇ: Bu çalýþmada, deneysel karaciðer ÝRH'sinde RG'nin oksidatif stres ve patolojik deðiþiklikler üzerindeki koruyucu etkisi biyokimyasal ve histopatolojik olarak araþtýrýldý.
GEREÇ VE YÖNTEM: Çalýþmada, aðýrlýklarý 174 g ile 232 g arasýnda deðiþen 50 adet diþi Wistar-Albino sýçan kullanýldý. Deney hayvanlarý randomize þekilde, her biri 10 sýçandan oluþan 5 gruba ayrýldý. Grup I’te, laparotomi yapýldýktan sonra hepatik pedikül mobilize edildi, baþka ek iþlem uygulanmadý ve doku ile kan örnekleri alýndý. Grup II’de, laparotomi sonrasý hepatik arter ve portal ven 60 dakika süreyle klemplenerek iskemi oluþturuldu. Reperfüzyon sonrasý herhangi bir ilaç verilmeden 90. dakikada reopere edilerek doku ve kan örnekleri alýndý. Grup III’te, laparotomi sonrasý hepatik arter ve portal ven 60 dakika süreyle klemplenerek iskemi oluþturuldu. Reperfüzyon sonrasý herhangi bir ilaç verilmeden 48. saatte reopere edilerek doku ve kan örnekleri alýndý. Grup IV’te, sýçanlara preoperatif dönemde 3 gün süreyle orogastrik sonda yoluyla 5 mg/kg/gün dozunda RG verildi. Ardýndan laparotomi yapýldý ve hepatik arter ile portal ven 60 dakika süreyle klemplenerek iskemi oluþturuldu. Reperfüzyon sonrasý herhangi bir ilaç verilmeden 90. dakikada reopere edilerek doku ve kan örnekleri alýndý. Grup V’te ise sýçanlara preoperatif dönemde 3 gün süreyle orogastrik sonda yoluyla 5 mg/kg/gün dozunda RG verildi. Ardýndan laparotomi yapýldý, hepatik arter ve portal ven 60 dakika süreyle klemplenerek iskemi oluþturuldu. Reperfüzyon sonrasý, bu gruptaki sýçanlara postoperatif dönemde 2 gün boyunca orogastrik sonda yoluyla 5 mg/kg/gün dozunda RG verilmeye devam edildi ve 48. saatte reopere edilerek doku ve kan örnekleri alýndý.
BULGULAR: RG'nin histopatolojik olarak anlamlý bir etkisi bulunmadý; ancak biyokimyasal parametrelerde farklýlýklar gözlendi.
SONUÇ: RG’nin, iskemi-reperfüzyon hasarý üzerinde koruyucu etkilerinin olabileceði saptandý.

AMAÇ: Akut mezenterik iskemi (AMÝ), iskemi-reperfüzyon hasarýna baðlý doku hasarý ile sonuçlanan, erken taný ve tedavisi zor olan, yaþamý tehdit eden vasküler bir acil durumdur. Monoasilgliserol lipaz inhibitörleri, antioksidan ve antienflamatuvar özellikleri ile iskemi-reperfüzyon hasarýnda (ÝRH) koruyucu etkiler göstermiþtir. Bu çalýþmanýn amacý, güçlü ve seçici bir monoasilgliserol lipaz inhibitörü olan KML29'un baðýrsak ÝRH üzerindeki etkilerini deðerlendirmektir.
GEREÇ VE YÖNTEM: Otuz iki diþi Wistar-Albino sýçan dört gruba ayrýldý: Grup 1 – Sham; Grup 2 – iskemi/reperfüzyon (IR); Grup 3 – IR + KML29 2 mg/kg; Grup 4 – IR + KML29 10 mg/kg. Baðýrsak iskemisi ve reperfüzyonu, süperior mezenterik arterin 45 dakika süreyle oklüzyonu ve ardýndan 60 dakika reperfüzyon uygulanmasý ile saðlandý. Grup 3 ve grup 4’e, cerrahiden 30 dakika önce iki farklý dozda KML29 (2 ve 10 mg/kg) intraperitoneal olarak uygulandý. Baðýrsak ÝRH’si, dokuda histopatolojik ve biyokimyasal parametreler kullanýlarak deðerlendirildi.
BULGULAR: 10 mg/kg KML29 ile tedavi, IR grubunda histopatolojik bulgularda anlamlý bir iyileþme ile iliþkilendirildi (p=0.0001). IR grubunda artmýþ olan NF-kB, TNF-α, IL1-β ve TGF-β1 düzeyleri, 10 mg/kg KML29 uygulamasý ile anlamlý olarak azaldý (p=0.0001). KML29’un hem 2 mg/kg hem de 10 mg/kg dozlarýyla yapýlan tedavi, IR grubunda artan apoptotik hücre sayýsýný anlamlý ölçüde azalttý (p=0.0001).
SONUÇ: Bu çalýþmada, IR’ye maruz býrakýlan sýçanlarýn baðýrsak dokularý incelendiðinde, KML29’un 2 mg/kg ve 10 mg/kg dozlarýyla yapýlan tedavi-nin apoptotik hücre sayýsýný ve inflamasyon belirteçlerini anlamlý düzeyde azalttýðý ve histopatolojik bulgularý iyileþtirdiði gösterildi. KML29 ile tedavi, antienflamatuvar ve antiapoptotik özellikleri sayesinde mezenterik iskeminin tedavisinde yeni bir yaklaþým seçeneði olarak deðerlendirilebilir.

AMAÇ: Ýskemi sonrasý uzuv perfüzyonunun baþarýlý bir þekilde restore edilmesinin ardýndan, reperfüzyon hasarý olarak adlandýrýlan bir dizi ikincil hasar mekanizmasý devreye girer. Bu çalýþmada, ekstremite revaskülarizasyonundan sonra klinik uygulamada kullanýlan bir yaklaþým olan ýsýtma ile ve iskemi-reperfüzyon yaralanmasý sýçan modelinde uygulanan soðutmanýn karþýlaþtýrmalý etkileri araþtýrýlmýþtýr.
GEREÇ VE YÖNTEM: Çalýþmada, 250-350 gr aðýrlýðýnda, 12 ila 14 haftalýk Sprague Dawley sýçanlarý kullanýldý. Çalýþmaya dört deney grubu (Sham, Kontrol, Soðuk Uygulama, Sýcak Uygulama) dahil edilmiþtir. Ýskemi, atravmatik bir vasküler klemp kullanýlarak femoral arterin 3 saat boyunca oblitere edilmesiyle indüklenmiþtir. Soðuk ve sýcak uygulamalar, hayvanlarýn arka uzuvlarýnýn belirlenmiþ sýcaklýklarda suya 2 saat süreyle daldýrýlmasýyla uygulanmýþtýr. Yaralanma modelinin oluþturulmasýný takiben, hayvanlar malondialdehit (MDA), miyeloperoksidaz (MPO), poli-ADP-riboz-polimeraz (PARP), katalaz ve süperoksit dismutaz (SOD) seviyelerinin analiz edileceði kas örneklerinin alýnmasý için 24. saatte sakrifiye edilmiþtir. BULGULAR: Tedavi gruplarý kontrol gruplarýyla karþýlaþtýrýldýðýnda, sýcak uygulama grubunda MDA seviyeleri (p=0.910), MPO seviyeleri (p=0.527), PARP seviyeleri (p=0.192), katalaz seviyeleri (p=0.999) ve SOD seviyeleri (p=0,987) açýsýndan anlamlý bir fark gözlenmedi. Buna karþýlýk, soðuk uygulama grubu MDA, MPO, PARP, katalaz ve SOD seviyelerinde anlamlý bir baskýlanma gösterdi (hepsi için p<0,001).
SONUÇ: Uzuvlarýn iskemik yaralanmalardan sonra reperfüzyon hasarýný en aza indirmek için, soðuk uygulama ekstremiteye uygulanan ýsýtmaya kýyasla daha fazla fayda saðlayabilir. Bu çýkarýmýn klinik önemini ve uygulamalarýný araþtýrmak için daha fazla çalýþmaya ihtiyaç vardýr.

Amaç:
Çalýþmamýzda ratlarda kolit modelinde yapýlan kolo-kolonik anastomozlarda, enteral olarak verilen daidzein modekülünün kolon anastomozu üzerine etkisinin araþtýrýlmasý amaçlandý.
Gereç ve Yöntem:
Bu çalýþmada, toplam 48 adet 8-10 haftalýk erkek Wistar albino rat kullanýldý. Ratlar randomize olarak 6’þarlý 8 gruba ayrýldý. Rektal yoldan anal kanala yerleþtirilen kateter ile ratlarýn gruplarýna göre su ve kolit oluþturmak amacýyla %4’lük asetik asit solüsyonundan 2 cc verildi. Ýþlem sonrasý denekler 5. gün opere edilerek anal girimden yaklaþýk 6 cm proksimalde, 4cm’lik bölümde segmenter kolon rezeksiyonu ve uç uca kolo-kolonik anastomoz yapýldý. Anastomoz sonrasý, ratlara gruplarýna göre referans ilacýmýz daidzein enteral (oral) yolla verildi. Daha sonra ratlara, gruplarýna göre postoperatif 3. ve 7. günlerde relaparatomi yapýlarak anastomozlu kolon segmenti rezeksiyonu uygulandý.
Rezeke edilen anastomoz dokusu biyokimya, fizyoloji ve patoloji laboratuarlarýnda deðerlendirildi.
Bulgular:
Biyokimyasal, histopatolojik ve mekanik ölçümlerle elde edilen parametrelerin istatistiksel olarak karþýlaþtýrýlmasýnda; erken ve geç postoperatif dönemde kolit yapýlan veya yapýlmayan gruplarda daidzein verilmesinin, hidroksiprolin düzeyi ve anastomoz patlama basýncý açýsýndan anastomoz iyileþmesine olumlu bir etkisi görülmemiþtir. Daidzein, anastomoz dokusunda oksidatif stres belirteçleri olan glutatyon peroksidaz ve süperoksit dismutaz gibi antioksidan enzim düzeylerinde de azaltýcý yönde etki göstermemiþtir. Geç postoperatif dönemde ise, sadece kolit yapýlmayan gruplarda daidzein verilmesinin histopatoloji hasar skoru açýsýndan olumlu etkisi olduðu gözlenmiþtir.
Sonuç:
Deneysel kolit modelinde rezeksiyon ve anastomoz uyguladýðýmýz deneklerimizde, literatürde antiinflamatuar ve antioksidan etkileri olduðu bildirilen daidzeinin, beklentilerimizin aksine, hem kolitli hem de kolitsiz ortamda kolon anastomozunun iyileþmesi üzerine olumlu yönde etkileri gözlenmedi.

AMAÇ: Týbbi uygulama hatasý, saðlýk hizmetlerinin sunumu sýrasýnda saðlýk çalýþanlarýnýn ihmal, yanlýþ uygulama veya uygun tedavi saðlanamamasý nedeniyle hastalara verilen zararý ifade eder. Hem ulusal hem de uluslararasý düzeyde týbbi uygulama hatasý iddialarýna dayalý davalarda kayda deðer bir artýþ gözlemlenmiþtir. Özellikle cerrahlar, karmaþýk ameliyatlarýn daha yüksek risk taþýmasý ve komplikasyonlara yol açmasý nedeniyle daha fazla týbbi uygulama hatasý davasýna konu olmaktadýr. Çalýþmalar, göðüs cerrahisini týbbi uygulama hatasý iddialarýnýn en fazla görüldüðü branþlar arasýnda üst sýralarda göstermektedir. Göðüs cerrahisinde týbbi uygulama hatasý davalarýnýn nedenlerinin ve daðýlýmýnýn belirlenmesi, bu tür hatalarýn önlenmesine katký saðlayacaktýr.
GEREÇ VE YÖNTEM: Bu çalýþmada, Adli Týp Kurumu tarafýndan deðerlendirilen göðüs cerrahisi branþýna ait toplam 118 týbbi uygulama hatasý iddiasý retrospektif olarak deðerlendirilmiþtir. Sosyodemografik veriler, týbbi kayýtlar, þikayetçi olunan diðer saðlýk çalýþanlarý, olayýn meydana geldiði saðlýk kuruluþu ve birimler, ilgili branþlar ve ölüm sebebi kullanýlarak analiz edilmiþtir.
BULGULAR: 118 vakanýn 76’sý (%64.4) erkek, 42’si (%35.6) kadýn cinsiyette idi. Vakalarýn ortalama yaþý 43.2±20.5 olarak saptandý. Týbbi uygulama hatasý iddialarýna konu olan saðlýk birimlerine göre daðýlýmda ilk sýrada 3. basamak saðlýk kuruluþlarý (%58.5) yer almaktadýr. Vakalarýn 61’inin (%51.7) travma dýþý nedenlerle saðlýk kuruluþuna baþvurduðu ve travma þikayetiyle baþvuranlarda en sýk nedenin 25 (%43.9) vaka ile trafik kazasý olduðu saptandý. Vakalarýn 11’inde (%9.3) týbbi uygulama hatasý olduðu görülmüþtür. Taný aþamasýndaki hatalar 5 (%45.5) vaka ile ilk sýradadýr. En sýk taný 29 vaka (%24.6) ile pnömotoraks, en sýk yapýlan cerrahi müdahale ise 31 vaka (%26.2) ile tüp torakostomidir. Poliklinikte müdahale edilen 3 vakada (%50) týbbi uygulama hatasý olduðu saptanmýþtýr. Usulsüzlük nedeniyle þikayetçi olunan 3 vakadan 2’sinde (%66.6) týbbi uygulama hatasý tespit edilmiþtir. SONUÇ: Bu çalýþma, göðüs cerrahisine özgü týbbi uygulama hatasý davalarýný analiz eden literatürdeki ilk çalýþmadýr. Karmaþýk prosedürlerin yaygýn olduðu branþlar, örneðin göðüs cerrahisi, malpraktis iddialarýnýn yalnýzca cerrahi müdahalelerle deðil, ayný zamanda taný ve takip süreçleriyle de ilgili olduðunu göstermektedir. Malpraktis davalarýný azaltmak için saðlýk çalýþanlarýna güncel en iyi uygulamalarla ilgili sürekli eðitimlerin verilmesi, uygun dokümantasyonun saðlanmasý, ortak karar verme süreçlerinin teþvik edilmesi ve göðüs cerrahlarýnýn mesleki ve yasal sorumluluklarý konusunda devamlý eðitim almalarýnýn saðlanmasý gerekmektedir.

AMAÇ: Akut apandisit (AA), dünya genelinde genel cerrahi pratiðinde en sýk görülen acil cerrahi nedenidir. En sýk ikinci ve beþinci dekatlarda görülür. Baþlýca semptomlar bulantý, kusma ve göbek çevresinde baþlayýp sað alt kadrana yerleþen aðrýdýr. En sýk neden fekaloidler olmakla birlikte, baðýrsak parazitleri, tümörler ve meyve çekirdekleri de nadiren apandisit etiyolojisinde yer almaktadýr. Bu çalýþmanýn amacý, AA nedeniyle ameliyat edilen eriþkin hastalarda etiyolojide paraziter enfeksiyon insidansýný, hastalarýn demografik ve histopatolojik bulgularýný belirlemektir.
GEREÇ VE YÖNTEM: Ocak 2011 ile Ocak 2023 tarihleri arasýnda apendektomi yapýlan 15 yaþ üstü 10658 hastanýn dosyalarý retrospektif olarak incelendi. Hastalarýn histopatolojik verileri incelenerek parazit enfestasyonu nedeniyle apendektomi yapýlan 114 hasta çalýþmaya dahil edildi. BULGULAR: Patoloji sonuçlarýna göre, parazit enfestasyonu nedeniyle apendektomi yapýlan hasta sayýsý 114 idi. Hastalarýn 53'ü (%46.5) kadýn, 61'i (%53.5) erkekti. Histopatolojik incelemede apendektomi materyallerinin 70'i (%61.4) akut, 22'si (%19.3) süpüratif, 15'i (%13.2) gangrenöz ve 7'si (%6.1) perfore apandisit olarak teþhis edildi. Etiyolojide 4 (%3.5) hastada Taenia saginata, 2 (%1.8) hastada Ascariasis ve 108 (%94.7) hastada Enterobius vermicularis (EV) yumurta veya parazitleri gözlendi.
SONUÇ: Parazit enfeksiyonlarý, özellikle Enterobius vermicularis akut apandisite sebep olabilir. Ancak patogenezdeki rolleri belirsizliðini korumaktadýr. Çalýþmamýzda parazitle iliþkili apandisitin en sýk sebebi Enterobius vermicularis idi.

AMAÇ: Anastomoz kaçaðý, kolorektal cerrahi sonrasý önemli bir komplikasyon olarak kalmakta olup, artan morbidite ve mortalite ile iliþkilidir. Endoluminal vakum terapisi (EVT), bu tür kaçaklarýn yönetiminde umut verici bir tedavi seçeneði olarak ortaya çýkmýþtýr, ancak standartlaþtýrýlmýþ öneriler eksiktir. Bu çalýþmanýn amacý, kolorektal cerrahi sonrasý anastomoz kaçaðýnýn yönetiminde EVT'nin etkinliðini deðerlendirmek, sonuçlarýný ve iliþkili faktörleri incelemektir.
GEREÇ VE YÖNTEM: Kurumumuzda 2018 ile 2022 yýllarý arasýnda anastomoz kaçaðý nedeniyle EVT uygulanan 25 hastanýn retrospektif analizi yapýldý. Toplanan veriler arasýnda hasta demografileri, cerrahi detaylar, EVT baþlama zamaný, EVT seans sayýsý, komplikasyonlar ve kaçak kapanmasý ve sonraki cerrahi müdahaleler gibi sonuçlar yer aldý. Tüm istatistiksel analizler Python paketleri kullanýlarak yapýldý.
BULGULAR: Çalýþma kohortunun ortalama yaþý 56.84 yýl olup (%68 erkek) tüm hastalar neoadjuvan tedavi sonrasý düþük anterior rezeksiyon ve diverting ileostomi ile tedavi edilmiþtir, %80'i açýk cerrahi geçirmiþtir. EVT, postoperatif anastomoz kaçaðý olan hastalara uygulanmýþ olup, ortalama hastanede kalýþ süresi 14.16 gün ve EVT baþlama zamaný cerrahi sonrasý ortalama 16.16 gündür. EVT sonrasý ileostomi kapanmasý 14 hastada gerçekleþtirilmiþtir. EVT baþarý oraný %68 olup, ileostomileri kapananlar için ortalama takip süresi 30.7 aydýr. Hastalarýn yaþý ile anastomoz kaçaðý sonrasý ilk EVT arasýndaki süre arasýnda anlamlý bir iliþki bulunamamýþtýr (p=0.52). Ancak, ilk EVT'ye kadar geçen süre ile EVT'nin sona erme zamaný arasýnda anlamlý bir iliþki bulunmuþtur (p=0.0003).
SONUÇ: EVT, kolorektal cerrahi sonrasý anastomoz kaçaðýnýn yönetiminde, yüksek kapanma oranlarý ve düþük iliþkili morbidite ile uygulanabilir bir seçenek olarak görülmektedir. Tedavi sonuçlarýný optimize etmek için EVT'nin erken baþlatýlmasý önemli görünmektedir. Bu zorlayýcý klinik senaryoda EVT'nin uzun vadeli faydalarýný doðrulamak ve standart protokoller oluþturmak için ileriye dönük çalýþmalara ihtiyaç vardýr.

AMAÇ: Proksimal femoral çivi (PFN), intertrokanterik femur kýrýklarýnýn tedavisinde yaygýn olarak kullanýlan bir yöntemdir, ancak bazý durumlarda revizyon cerrahisi gerektiren komplikasyonlarla sonuçlanabilir. Bu komplikasyonlarýn tedavisinde hemiartroplasti yaygýn bir çözümdür ve cerrahi seçenekler arasýnda transtrokanterik ve posterolateral yaklaþýmlar bulunmaktadýr. Bu çalýþmanýn amacý, bu iki cerrahi yaklaþýmý cerrahi sonuçlar ve komplikasyonlar açýsýndan karþýlaþtýrmaktýr.
GEREÇ VE YÖNTEM: Bu retrospektif analizde, 2019 ile 2022 yýllarý arasýnda proksimal femoral çivi (PFN) komplikasyonlarý nedeniyle revizyon hemiartroplasti yapýlan 79 hasta incelendi. Hastalar, uygulanan cerrahi yaklaþýma göre iki gruba ayrýldý: Transtrokanterik yaklaþým (Grup 1, n=36) ve posterolateral yaklaþým (Grup 2, n=43). Anahtar deðiþkenler arasýnda cerrahi süre, intraoperatif kan kaybý, transfüzyon gereksinimi, fonksiyonel sonuçlar (Harris Kalça Skoru) ve komplikasyon oranlarý yer aldý. Ýstatistiksel anlamlýlýk için p<0.05 olarak belirlendi.
BULGULAR: Grup 1'de cerrahi süre (49.6±5.69 dakika ve 64.8±10.29 dakika; p<0.001) ve intraoperatif kan kaybý (395.8±142.89 ml ve 474.2±130.94 ml; p=0.004) Grup 2'ye göre daha düþük bulundu. Benzer þekilde, transfüzyon gereksinimi de Grup 1'de daha düþüktü (0.4±0.71 ünite vs. 1.2±1.014 ünite; p=0.002). Harris kalça skoru bakýmýndan gruplar arasýnda anlamlý bir fark bulunmadý (74.7±7.17 ve 72.4±7.8; p = 0.276). Genel komplikasyon oranlarý arasýnda anlamlý bir fark görülmemekle birlikte (p=0.744), çýkýklar yalnýzca Grup 2'de gözlendi (%6.5, n=2). SONUÇ: Bulgular, transtrokanterik yaklaþýmýn cerrahi etkinlik ve intraoperatif zorluklarýn azaltýlmasý açýsýndan avantaj saðlayabileceðini göstermektedir. Bununla birlikte, her iki tekniðin fonksiyonel sonuçlar ve komplikasyon oranlarý bakýmýndan karþýlaþtýrýlabilir olduðu görülmüþtür. Bu bulgularýn farklý klinik senaryolarda doðrulanmasý için ileri çalýþmalara ihtiyaç vardýr.

AMAÇ: Yaþlý bireylerde kalça kýrýklarý, yüksek insidanslarý, iliþkili morbidite ve mortalite oranlarý ile artan saðlýk maliyetleri nedeniyle önemli bir halk saðlýðý sorunu oluþturmaktadýr. Bu çalýþma, acil servise baþvuru sýrasýnda ölçülen baþlangýçtaki serum klorür seviyelerinin hastanede kalýþ süresi, revizyon cerrahileri ve hastane içi mortalite üzerindeki etkisini araþtýrmaktadýr.
GEREÇ VE YÖNTEM: Aðustos 2022 ile Aðustos 2023 tarihleri arasýnda acil serviste kalça kýrýðý tanýsý konulan 65 yaþ üstü toplam 204 hasta çalýþmaya dahil edildi. Hastalar, baþlangýçtaki serum klorür seviyelerine göre iki gruba ayrýlmýþtýr: normokloremik (96–108 mEq/L) ve hiperkloremik (>115 mEq/L). Hastanede kalýþ süresi ve postoperatif komplikasyonlar bu gruplar arasýnda karþýlaþtýrýlmýþtýr.
BULGULAR: Ortalama klorür seviyesi normokloremik grupta 102.1 mEq/L, hiperkloremik grupta ise 121.3 mEq/L olarak bulunmuþtur. Ortalama hastanede kalýþ süresi normokloremik grupta 9.9 gün, hiperkloremik grupta ise 15.5 gün olup, istatistiksel olarak anlamlý bir fark tespit edilmiþtir (p=0.009). Mortalite ve revizyon cerrahisi oranlarý açýsýndan gruplar arasýnda istatistiksel olarak anlamlý bir fark gözlenmemiþtir. Ancak, çalýþma süresince hayatýný kaybeden altý hastanýn tamamýnýn baþvuru sýrasýnda serum klorür seviyelerinin 115 mEq/L'nin üzerinde olduðu belirlenmiþtir. SONUÇ: Bu çalýþma, hastaneye yatýþ sýrasýnda yüksek serum klorür seviyelerinin yaþlý kalça kýrýðý hastalarýnda uzamýþ hastane yatýþ süresi ve artmýþ morbidite ile iliþkili olduðunu göstermektedir. Hiperkloremi doðrudan mortaliteyi veya revizyon cerrahisi ihtiyacýný öngörmeyebilir; ancak uzamýþ hastanede yatýþ için prognostik bir belirteç olarak deðerlendirilerek, bu yüksek riskli hasta grubunda önemli bir risk faktörü oluþturabilir.

AMAÇ: Fournier Gangreni (FG), yüksek morbidite ve mortalite oranlarýna sahip, perine ve genitoüriner bölgelerin nadir görülen, yaþamý tehdit eden bir nekrotizan fasiitidir. Saðlýk hizmetlerindeki geliþmelere raðmen FG, hýzlý ilerlemesi ve agresif müdahaleye ihtiyaç duymasý nedeniyle bir zorluk olmaya devam etmektedir. Bu çalýþmanýn amacý, FG hastalarýnda mortaliteyi etkileyen faktörleri araþtýrmak, laboratuvar parametrelerinin ve bu alanda kullanýlan skorlama sistemlerinin etkinliðini deðerlendirmek ve kan þekeri regülasyonunun saðkalýmý iyileþtirmedeki rolünü vurgulamaktýr.
GEREÇ VE YÖNTEM: Bu retrospektif çalýþmaya, Ocak 2014 ile Eylül 2024 arasýnda Bolu Abant Ýzzet Baysal Üniversitesi Týp Fakültesi Hastanesi’nde FG tanýsý konulan 36 hasta dahil edildi. Eksik verileri olan, FG ile ilgisi olmayan izole perineal, jinekolojik veya perianal cerrahi öyküsü bulunan ve 18 yaþýn altýndaki hastalar çalýþmaya dahil edilmedi. Tüm hastalar için Nötrofil Lenfosit Oraný (NLR), Trombosit Lenfosit Oraný (PLR), Lenfosit Monosit Oraný (LMR), CRP Albümin Oraný (CAR) ile Prognostic Nutritional Index (PNI), Inflammatory Prognostic Index (IPI), Systemic Inflammation Index (SII), Urology and Plastics Index (CUPI), Laboratory Risk Indicator for Necrotizing Fasciitis (LRINEC), Fournier's Gangrene Severity Index (FGSI) ve Uludað Fournier's Gangrene Severity Index (UFGSI) skorlarý hesaplandý. Laboratuvar parametrelerinden ve skorlama sistemlerinden elde edilen sonuçlar ile kan þekeri regülasyonunun saðkalýma etkisi karþýlaþtýrýldý. Ýstatistiksel analizler SPSS 27 kullanýlarak yapýldý.
BULGULAR: Hastalarýn ortalama yaþý 64.67±13.25 yýl olup erkek/kadýn oraný 3/1 idi. Diabetes Mellitus (DM) vakalarýn %61.1’inde ve hayatýný kaybeden hastalarýn %66.7’sinde mevcuttu. Ölüm oraný %16.7 idi. Hastaneye baþvuruda ölçülen yüksek kan þekeri seviyeleri, ölüm oranýyla anlamlý þekilde iliþkiliydi (p=0.024). Glukoz için 186.5 mg/dL’lik cut-off deðeri, %83.3 duyarlýlýk ve özgüllükle mortaliteyi öngördü. LRINEC ve CUPI gibi skorlama sistemleri de prognozu öngörmede faydalý bulundu ancak glukozun daha basit ve hýzlý bir belirteç olduðu tespit edildi. Ýnflamatuvar belirteçler arasýnda Nötrofil-Lenfosit Oraný (NLR), %83.3 duyarlýlýk ve %76.7 özgüllük ile 14.04 cut-off deðeri üzerinden anlamlý bulundu (p=0.016).
SONUÇ: FG, erken taný ve multidisipliner yönetim gerektiren, hýzla ilerleyen bir hastalýktýr. Skorlama sistemleri ve inflamatuvar parametreler mortaliteyi öngörmede deðerli olsa da, kan glukoz düzeyi basit, hýzlý ve etkili bir öngörücü olarak öne çýkmaktadýr. Kan þekeri regülasyonunun saðlanmasý, FG hastalarýnda prognozu ve saðkalýmý önemli ölçüde iyileþtirebilir ve klinik uygulamada glukoz seviyelerine acil dikkat gösterilmesi gerektiðini vurgular.

Servikal ateþli silah yaralanmalarý nadir görülmekle birlikte, vertebral arter yaralanmalarý (VAY) açýsýndan yüksek risk taþýr ve karmaþýk nörolojik ve vasküler komplikasyonlara yol açabilir. Bu yaralanmalar, klinik tabloya ve eþlik eden hasarlara baðlý olarak bireyselleþtirilmiþ tedavi stratejileri gerektirir. Bu çalýþmada, sivil servikal ateþli silah yaralanmalarýna baðlý üç vertebral arter yaralanmasý olgusu sunulmuþ ve optimal yönetim yaklaþýmlarýný vurgulamak amacýyla literatür gözden geçirilmiþtir. Yaþlarý 24, 41 ve 44 olan üç erkek hasta, deðiþen derecelerde omurilik ve vertebral arter yaralanmalarý ile servikal ateþli silah yaralanmasý nedeniyle baþvurmuþtur. Ýki hasta, ilerleyici nörolojik defisit veya aktif kanama olmamasý nedeniyle yakýn takip, geniþ spektrumlu antibiyotikler ve destekleyici bakým ile konservatif olarak yönetilmiþtir. Üçüncü hasta, ciddi kanamayý kontrol altýna almak ve daha fazla nörolojik bozulmayý önlemek için acil cerrahi dekompresyon ve vertebral arter klipleme gerektirmiþtir. Endovasküler tedavi, açýk cerrahiye kýyasla daha düþük komplikasyon oranlarý nedeniyle tercih edilmiþtir. Takip sürecinde sonuçlar paraplejiden kuadripareziye kadar deðiþiklik göstermiþtir ve bu durum, bu yaralanmalarýn deðiþken seyrini ve uzun dönem sonuçlarýný vurgulamaktadýr. Üçüncü hastada, yaralanmadan iki yýl sonra geliþen bir arteriyovenöz fistül (AVF) endovasküler embolizasyon ile baþarýyla tedavi edilmiþtir. Sivil servikal ateþli silah yaralanmalarýna baðlý vertebral arter hasarlarý, bireyselleþtirilmiþ tedavi planlarý gerektirir. Stabil vakalarda konservatif yönetim uygunken, vasküler instabilite veya ilerleyici nörolojik defisitlerin tedavisi için cerrahi veya endovasküler müdahaleler gereklidir. Gecikmiþ komplikasyonlarý, özellikle psödoanevrizma veya AVF gibi sorunlarý tespit etmek ve yönetmek için uzun süreli takip kritik öneme sahiptir. Bu olgu serisi, nöroþirürji, damar cerrahisi, kulak burun boðaz ve giriþimsel radyolojiyi içeren multidisipliner bir yaklaþýmýn önemini vurgulamaktadýr

Ekstrakraniyal arteriyel sistemin psödoanevrizmalarý nadirdir. Bunun nedeni, yüzeysel damarlarýn boyutlarýnýn ince ve çaplarýnýn küçük olmasýdýr. Bu yazýda, üç ay önceki köpek ýsýrmasý sonrasýnda 4 yaþýndaki bir çocukta yüzeysel temporal arterde oluþan psödoanevrizma ve kliniði sunuldu. Acil servise baþvuran hastanýn lezyonu ilk olarak muhtemelen bir yabancý cisim ile abse oluþumu olarak düþünülmüþ ve drene edilmeye çalýþýlmýþtýr. Ýnsizyon sonrasý lezyonun abse olmadýðý, aktif kanama ve trombüslerin fark edilmesi üzerine plastik, rekonstrüktif ve estetik cerrahi kliniði’ne yönlendirilmiþtir. Yapýlan fizik muayenede sol frontotemporal bölgede, kaþ üstünde, 21x18x12 milimetre boyutlarýnda ele gelen kitle tespit edildi. Lokal enflamatuvar belirtiler veya fluktasyon saptanmadý. Üst yüz mimikleri ve kaþ hareketleri normaldi. Laboratuvar testleri normal sonuçlar verdi. Doppler ultrasonografide "yin ve yang iþareti" adý verilen, girdap þeklinde belirgin bir psödoanevrizma ile birlikte kýsmi tromboz saptandý. Hasta, sýzýntý þeklinde aktif kanamasý olmasý nedeniyle acil ameliyata alýndý ve yüzeysel temporal arterin ön dalý, debridman ve kan pýhtýlarýnýn uzaklaþtýrýlmasýndan sonra psödoanevrizma boynuna kadar disseke edildi. Lezyonun, kaþa kadar olan derin kýsmýnda yaklaþýk 1 cm çapýnda psödoanevrizma görüldü ve arter, segmental kilitli sütür ile anevrizma her iki ucundan baðlanarak eksize edildi. Ameliyat sonrasý hasta, komplikasyonsuz olarak klinikte izlendi ve taburcu edildi. Patolojik analizde, tümör duvarýnýn organizasyonlu karýþýk trombüsten oluþtuðu görüldü. Hastanýn takipleri sýrasýnda herhangi bir komplikasyon geliþmedi. Sunulan vakada da görüldüðü üzere, travmatik patolojilerin gözden kaçýrýlmamasý için detaylý bir anamnez alýnmasý, titiz bir klinik muayene yapýlmasý ve ultrason dâhil detaylý görüntüleme çalýþmalarýnýn yapýlmasý büyük önem taþýmaktadýr. Bu tür önlemler, bu gibi nadir vakalarda altta yatan týbbi durumlarýn erken tespiti ve yönetimini saðlamak, böylece daha fazla komplikasyonu önlemek ve prognozu iyileþtirmek için gereklidir.

Pnömomediastinum, mediastinal yapýlarda hava bulunmasýyla karakterize, nadir ancak potansiyel olarak ciddi bir komplikasyondur. Genellikle torasik travma veya þiddetli öksürük gibi nedenlerle iliþkilendirilse de yüksek hýzlý hava türbinli aletlerin kullanýldýðý dental iþlemler sonrasýnda da ortaya çýkabilir. Bu iþlemler sýrasýnda servikal fasyalara giren hava, mediastene kadar ilerleyebilir. Çoðu zaman kendiliðinden düzelmesine raðmen, zamanýnda müdahale edilmezse derin boyun enfeksiyonlarý, mediastinit veya tromboflebit gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilir.
Bu raporda, endodontik tedavi sonrasý ayný gün çene ve boyunda þiþlik ile baþvuran 38 yaþýndaki bir kadýnýn servikal amfizem ve pnömomediastinum vakasý sunulmaktadýr. Bilinen bir hastalýðý olmayan hastanýn fizik muayenesinde ödeme ek olarak cilt altý krepitasyonu saptandý. Bilgisayarlý tomografi (BT) görüntülemesi, submandibular bölgeden mediastene kadar uzanan hava dansitelerini gösterdi. Pnömotoraks, plevral veya perikardiyal efüzyon saptanmadý. Hasta oksijen tedavisi ve intravenöz antibiyotik tedavisiyle konservatif olarak yönetildi ve bir hafta içinde tamamen iyileþti.
Bu vaka, dental iþlemler sonrasý boyun þiþliði ve cilt altý krepitasyonu ile baþvuran hastalarda pnömomediastinumun tanýnmasýnýn önemini vurgulamaktadýr. Postoperatif ödem, enfeksiyon ve alerjik durumlar ile karýþabileceðinden erken BT görüntülemesi doðru taný ve zamanýnda müdahale için kritik öneme sahiptir. Saðlýk profesyonellerinin bu nadir komplikasyona karþý farkýndalýðý, erken teþhis ve etkili hasta yönetimi saðlanmasýnda kilit rol oynar.